Manoscritti umanistici della biblioteca "A. Mai"




Avvertenze
  1. Il presente catalogo è tratto alla lettera dall’opera di Paul Oskar Kristeller, Iter Italicum, London-Leiden 1963, vol. I, pp. 6-8; vol. II, p. 497; Iter Italicum. Accedunt alia itinera, London-Leiden 1990, vol. V, pp. 472-491.
  2. Le informazioni tratte dall’aggiornamento di Kristeller apparso nel 1990 sono sempre precedute dalle parole Iter Supplementum.
  3. Tutte le informazioni catalografiche sono date nell’ordine delle nuove segnature in lettere latine, seguite tra parentesi dalle vecchie segnature in lettere greche.
  4. Nell’ordine per nuove segnature non è stata mantenuta la suddivione del Kristeller tra "Excerpts" e "Descriptions" ma tutte le informazioni sono state inserite in un’unica seguenza; tuttavia si è voluto mantenere la segnalazione "excerpts" per quei pezzi che in Kristeller appaiono solo sotto tale denominazione.
  5. Nelle descrizioni dei codici si sono mantenute sempre anche quelle informazioni che il Kristeller nel Supplementum ha aggiornato o corretto.
top



Come eseguire la ricerca

E’ possibile eseguire una ricerca per parole utilizzando lo strumento "Trova". Tuttavia occorrerà porre attenzione al fatto che il Kristeller nel descrivere i codici non usa intestazioni (nei nomi degli autori e dei titoli) omogenee, ma utilizza indifferentemente ora l’inglese, ora il latino, ora l’italiano. Per questo motivo è quasi necessario eseguire ricerche con radici di parole. Ad esempio, per ricercare tutti i testi di Aristotele segnalati occorrerà ricercare con "Aristo".
top



Premessa dell’Autore a Iter Supplementum

The execerpts in Iter I, pp. 6-8, were based on an alphabetical inventory by Secco Suardo and cross-checked in an alphabetical card file. A new typed inventory in four volumes, compiled by Mons. Luigi Chiodi and arranged according to shelf-marks, was kindly shown to me in 1974. It includes the recently acquired group Alpha (Fondo Locatelli), for which there is also a separate topographical inventory entitled Sala Manoscritti Alpha. The following excerpts and descriptions will supplement Iter I, pp. 8-16, and II, p. 497, and supersede Iter I, pp. 6-8. References to Iter I and II will be regularly given where pertinent. I am indebted for much information to Mons. Luigi Chiodi and for extensive help to Signorina Dora Coggiola. Additional information was supplied by Dott. Mariarosa Cortesi. See now: J. Agrimi, Tecnica e scienza nella cultura medievale, Florence, 1976, pp. 1-46. More recently most of the manuscripts have received new shelf-marks, which have been communicated to me, for all mss, that are of interest to us, along with additional information, by the director of the library, Dott. Gianni Barachetti. The new shelf-marks reflect the following classification: A = Archivio; AB = Archivio Bergamasco; MA = Manoscritti Antichi; MAB = Manoscritti Antichi Bergamaschi; MM = Manoscritti Moderni; MMB = Manoscritti Moderni Bergamaschi. We have retained the arrangement of the mss. according to their old shelf-marks but have added the new shelf-marks for each entry, whether excerpt or description. One recently acquired ms., which has no old shelf-mark, will be described at the end of the Fondo Principale; a few mss. marked as Cassapanco or Sala I will be listed at the end of the excerpts of the same Fondo Principale.
top



Fondo Principale

The manuscript group whose old shelf-marks begin with Alpha is also known as Fondo Locatelli.

A 93 (Delta V 40) cart. XV. Milanese state letters of Fil. Visconti and Franc. Sforza.

AB 66 (Lambda II 47) Iter Supplementum: no. 1. Pandolfo Malatesta, liber litterarum (1410). no. 2. (Id.?), liber litterarum (1407) (excerpt).

AB 70 (Lambda V 31) Iter Supplementum: cart. XVI-XVII. 170 fols. f. 4 (title page). Narratio de Bongorum familiae antiquitate et nobilitate auctore Achille Mutio.

AB 87 (Alpha VIII 26) Iter Supplementum: cart. misc. XVI. 134 fols. Confused. Medical notes, in Bergamasque dialect, dated 1521-33. On the cover: li amaladi che nedegi. Attributed in the inventory to Battista (Cucchi?) cerusico.

AB 97 (Alpha I 24) Iter Supplementum: cart. XVII. 74 fols. f. 1-2. Barth. Bongus, note. f. 3. Narratio de Bongorum familiae antiquitate et nobilitate Achille Mutio auctore.

AB 225 (Psi V 11/5) Grammatica latina, fragm. (excerpt). Iter Supplementum: AB 225 (Psi V 11) misc. Several fascicules. Collection of fragments. fasc. 12 (s. XV). Grammatical fragment, inc. Dico (?) quod taliter debet componi.

AB 310 (Alpha I 30) Iter Supplementum: s. XVI. Bart. Colleoni, testament (excerpt).

AB 355 (Delta I sopra 6. 12) cart. misc. XV. (Lucian, comparatio, tr. Aurispa), inc. Cum in rebus bellicis. Anon., treatise, inc. Brevem fieri clementia tua precepit.

AB 463 No old shelf-mark. Recent acquisition. cart. (and mbr.). misc. XV. 50 fols. Several hands. My attention was called to this ms. by Professor Diego Zancani. Description and photocopy kindly supplied by Dott. Gianni Barachetti. f. 1 (s. XIV). Anon. poem, four linea, inc. I mea que vulgo monachalis. On the top of the page is written, in a modern hand: Inserta tom. 3. Alb. de Avenis notarii in anno 1340. f. 1v blank. 2-8 (s. XV). (Vitae pontificum). from Urban II to Innocent VI. 8v blank. 9-11v (other hand). Ex Boccasio (sic) de casibus virorum illustrium, excerpts. 12-17v (other hand). Geta et Biria, a poem. 18-30 (other hand, 2 coll.). Sermons. At the end (in another hand): Presbiter Antonius Zapallus scribere fecit et scripsit librum hunc die et anno 1485 vel 1486. 30v-36v blank. 37-37v (other hand). Anon. oration, fragm. at the beginning, inc. Hec enim duo cum ipsi deo e cuius ductu auspitioque militatis, des. in hac cupidinis militia dona magnifica reportabit. 38 (same hand). Francisci Phile(l)phi epistola, inc. Quanta sit semperque fuerit reverendissime pater. 38-38v. Leonardus (Brunus) Nicolao suo, inc. Micto tibi orationes Ciceronis in Verrem. 38v. Leonardus Arpino suo, inc. Cum egregio iuvene Paulo Fiorentino latore presentium. 38v-39. Leonardus Nicolao suo, inc. Fecit mihi intercapedinem scribendi quotidiana febris. 39-39v. Ambrosius (Traversarius) monacus Mariocto suo, inc. Legi libens litteras tuas. 39v. Cicero Trebatio, inc. Quam sint morosi. - Bictincius (sic) Ciceroni, inc. Si mihi tecum non multe et iuste cause amicitie privatim essent. - Lentulus, letter on Christ, inc. Apparuit temporibus nostris, fragm. at the end. 40. Leonardus Aretinus Ser Colutio suo, inc. Quesisti ex me num Hectoris nomen. 40v. Short speeches of Aeschines and Demades. 41 blank. 41v-46v. Invectiva domini Leonardi Aretini in Ypocritas. inc. (E)x omni genere hominum. 46v-47. Leonardus Aretinus s. d. Guarino, inc. Guarine virorum optime. 47-48. Leonardi Aretini epistola, inc. Mihi quidem illustrissime princeps. 48-48v. Leonardus Aretinus S. salutem, inc. Si que hic agantur. 48v. Ad insignem militem et magnificum dominum Ludovicum de Aledosiis Ymole Petripauli Vergerii epistola incipit, inc. Non est apud quem querar, fragm. at the end. 49-50v (other hand). Astronomical treatise, fragm. at the beginning and end. f. 50v (margin, other hand): Hic liber est Conventus sancti Stephani de Pergamo ordinis fratrum predicatorum.

Cassapanco III H 5 38 (4) Jo. Bressanus, Novelle (excerpt). Iter supplementum: Giov. Bressani, quattro novelle (excerpt).

Inc. 3.119 Iter Supplementum: cart. misc. XV, partly impr. At the end, a fascicule of ms. folios. Laur. Valla, In Antonium Raudensem opusculum ad Joh. Olzinam, with a preface to Joh. Tortellius (f. 1-40). Cf. M. Regoliosi, "Le due redazioni delle ‘Raudensiane note e le ‘Elegantiae’ del Valla", in Vestigia, Studi in onore di Giuseppe Billanovich, ed. R. Avesani and others, Rome. 1984, vol. II, pp. 559-573, at p. 562.

Inc. 3.334 (Incunaboli Tassiana, Lambda VI 25) Lactantius and Tertullianus, impr., with ms. notes of Tasso (excerpt). Iter Supplementum: Inc. 3.334 (Lambda VI 25. Later Tassiana N 1 7) Photocopy of Vatican Library. Stamp. Barb. C.R. Tasso 8. Lactantius, Tertullian, Joh. Chrysostomus (on the Epistles to the Corinthians, tr. Hier. Donatus), Valla (sermo de eucharistia), Adhortatio Philippi ad Theodorum (inc. Tempore Justiniani Imperatoris Christianissimi). impr. Paris, Joh. Petit, 1509. With ms. notes attributed to Torquato Tasso.

Inc. 4.301 (Sala I P 1 25) Iter Supplementum: Agrimi, pp. 43-44, no. 50. misc. XV, partly impr. f. 214-225v. Armano de Marano, tratado de le acidentie del morbo pestilentiale (1438). f. 361-399. Giorgio de Richi, de oculis. At the end, a note of the author, dated Vieste in Puglia, 1476 (excerpt).

MA 2 (Alpha VIII 3) Iter Supplementum: cart. XVI. Fols. not numbered. Small size. (Aristotle, de anima), inc. Bonorum et honorabilium notitiam opinantes. On the fly-leaf: Joann(i) Antonio Locatello Medico prestantiss(i)mo. At the end: octavo Idus Februarii 1539 Patavii in vico dive Katherinae chirographo Petri Theupuli q. Petri.

MA 7 (Phi IV 18) Iter Supplementum: cart. XIV. 30 fols. (Gaufridus de Vinosalvo, poetria nova), inc. Papa stupor mondi (sic), fragm. at the end.

MA 11 (Alpha VII 32) Iter Supplementum: cart., misc. XV. 240 fols. f. 1-175. (Lull), treatise, inc. Ad investigandam quadraturam. 175v-180v. Musical treatise, inc. Dicit magister quod primus tonus. 181-182v blank. 183-239. (Lull), liber disputationis Ray(mundi) Christiani et Homeri (sic) Saraceni.

MA 12 (Alpha VII 40) Iter Supplementum: mbr. XII. 59 fols. (Adelard of Bath, Quaestiones naturales), inc. Cum in Angliam nuper redierim.

MA 13 (Gamma I 14) Iter Supplementum: Cf. G. Cremaschi, Bergomum 46 (N.S. 26), 1952. pp. 1-2. mbr. XIV-XV. Persius, with notes (excerpt).

MA 34 (Gamma I 40) Iter Supplementum: mbr. XV. S. Antoninus, de confessore; de restitutione; de decimis; de ornatu mulierum (excerpt).

MA 35 (Gamma I 41) Paulus Rosatus, annotatiunculae in quintum et duodecimum digestorum Juris Civilis librum ex publicis M. A. Mureti interpretationibus, fragm. (1572) (excerpt). Iter Supplementum: MA 35 (Gamma I 41) Paulus Rosatus, annotatiunculae in quintum et duodecimum Digestorum Juris civilis librum ex publicis M. A. Mureti interpretationibus, fragm., dedicated to Claudio Albani (Rome, 1572) (excerpt).

MA 36 (Gamma I 43) Iter Supplementum: mbr. XV. Laur. Justinianus, de incendio divini amoris (excerpt).

MA 40 (Sigma IV 1) Iter Supplementum: mbr. XV. Lexicon latinum (excerpt).

MA 42 (Delta V 18) Sextus Rufus, breviarium. Written in agro Veronensi, 1328 (excerpt). Iter Supplementum: MA 042 (Delta V 18) mbr. XIV (1378). Sextus Rufus, breviarium. Written in agro Veronensi (excerpt).

MA 49 (Delta I 17) Steph. Fliscus, de prosinonimis; de compositione styli. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 049 (Delta I 17) cart. XV. 192 fols. f. 1-1v. Stefanus Flischus de Soncino studiosis eius filiis Johanni et Bartholomeo atque Francischo..., preface, inc. Cum superiora verborum sinonima vobis breviter absolvissem, michi in mentem venit non esse incomodum ut aliquas verborum variationes inscriberem que profecto variationes sententiarum sinonima non indecenter appellari (sic) licet. 1v. Prohemium pro sinonimis exordiorum sentenciarum que sequuntur. 2-35. (Sententiarum synonyma), inc. Amoris demonstratio. Exordio convenientia. Else apertiene molto ala nostra amicitia de farse servisii luno alaltro. Magni videtur esse vetuste amicitie nostre. This is a collection of phrases in Italian and Latin. 35-35v. Prohemium. 35v-53. Narrationi convenientia. 53v. Virtutis comendatio (prologue). 54-60v. Divisioni convenientia. 60v. Prohemium per confirmationem. 61-74v. Confirmationi convenientia. 75. Prohemium. 75v-107v. Confutationi convenientia. 108. Prohemium pro sinonimis conclusion(um) que secuntur. 108v-124. Conclusioni convenientia. 124v. Stefanus Fliscus Socinensis eius filiis Johanni Bartholomeo et Francischo, an epilogue. 125-129v blank. 130-132. Stefani Flischi de Soncino de compositione adornandi et commode orationis atque completande elocutionis ad ... Franciscum Patrinum de Crema ... liber, preface, inc. (C)um post multas. 132v-192. Tractatus libri compositionis adornande eluctionis, inc. Compositio adornandi stili est comodissima pars elocutionis. At the end: Stephani Flisci de Soncino liber de compositione stili adornandi et comode orationis atque collupletande (sic) elocutionis explicit.

MA 71 (Delta II 15) mbr. misc. XV. Initials. 168 fols. Cf. Cremaschi, Aevum XXXIII 1959, 269-273. f. 1-37. Plutarch, de liberis educandis (tr. Guarinus), with preface. 37v-101. P. P. Vergerius, de ingenuis moribus.

MA 72 (Delta II 16) Leon. (Brunus) Aretinus, introductio philosophiae moralis (i.e., isagogicon). mbr. XVI in (1510) (excerpt). Iter Supplementum: MA 72 (Delta II 16) mbr. XV. 30 fols. inc. Si ut vivendi Galeoti. At the end: Leonardi Aretini philosophie moralis introductio.

MA 73 (Delta II 17) mbr. XV. Initial, coat of arms, 32 fols. Barth. Platina, dialogus de amore, ad Johannem Jacobum Plumbeum.

MA 76 (Sigma II 9) Iter Supplementum: s. XVI. Agostino Vimercati, rime (1572) (excerpt).

MA 77 (Delta II 23) cart. misc. XV. Fols. not numbered. Joh. Chrysostomus, ad Stagirium, in 3 books, (tr. Ambr. Traversarius), inc. Oportuerat quidem o mi amantissime. - Epistola Ambrosii monachi generalis camandalorum (sic) de translatione operis predicti ad principem, inc. Sunt quidem plurima. - Joh. Chrystosomus, super psalmum quinquagesimum (inc. Reliquias hesterne mense); super verbum Quod nemo leditur nisi a se ipso (Scio quod crassioribus quibusque et presentis vite); de reparatione lapsi (Quis dabii).

MA 78 (Delta II 25) cart. misc. XV. Mafei Vegii auctoritates super Rusticanalia, i.e., excerpts of 2 pages.

MA 84 (Delta II 32) Jac. Camphora O.P., trattato dell’anima. mbr. XV (1448) (excerpt). Iter Supplementum: MA 84 (Delta II 32) mbr. XV. 2 coll. 29 fols. Jacopo Campora (Camphora O.P.), tractato de lanima, to Johanni di ... (gap) de Venetia.

MA 92 (Delta III 1) Jo. Versorius, tractatus super ente et essentia. mbr. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 92 (Delta III 1) cart. and mbr. XV. Jo. Versor, questiones super librum entis et essentiae S. Thomae (excerpt).

MA 95 (Delta III 4) cart. XV. 17 fols. f. 2v. Phoebi ipsarumque Musarum triumphus venerabili domino Jacobo Malatestae celebratum per me Nicol(aum) Pla(centinum?) ad reverendum d. Calistum Montagnam, a mythological and allegorical poem, with a preface to Calistus Montagna Catedralis Ecclesie Verone Canonicus (f. 1).

MA 101 (Delta V 20) cart. misc. XV. Damaged. Cf. G. Cremaschi, Bergomum 28 (48) 1954, n. 1, p. 69-81. f. 98-108. Bonaccursius, de nobilitate. 108-133v. Franc. Barbarus, de re uxoria. 133v-139v. L. Brunus, de studiis et litteris. 139v-145. Pet. Pau. Vergerius, de vita et moribus Francisci Petrache 145-163. Poggius, de avaritia.

MA 105 (Delta III 21) Petr. Ysolella, summa artis grammaticae. mbr. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 105 (Delta III 21) Bursill-Hall, p. 33. mbr. XV. Petrus de Ysolella, summa artis grammaticae (excerpt).

MA 110 (Delta III 28) mbr. XVI in. Coat of arms. 18 fols. Dominicus Sacellus, Latin poems, letters, documents and a dialogue (between the author and Bertholdus), all addressed in 1553 and 1554 to Julius Contarenus episcopus Bellunensis and relating to a legal controversy in which the latter was involved.

MA 114 (Delta III 35) mbr. XV. Coat of arms. Fols. not numbered. (Augustinus Datus, elegantiolae), inc. Credimus iam dudum, fragm. at the end.

MA 118 (Delta V 15) Iter Supplementum: Aristoteles Latinus II, pp. 882-883, no. 1272. misc. XV (1473). Excerpts from Aristotle (excerpt).

MA 123 (Delta III 49) Hugo de S. Victore, expositio regulae S. Augustini. mbr. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 123 (Delta III 49) mbr. XV. Hugo de S. Victore, expositio regulae S. Augustini (excerpt).

MA 129 (Delta III 56) Iter Supplementum: cart. misc. XVI. 100 fols. On the fly-leaves, a table of contents. f. 1. De immortalitate anime sermo primus. Sermones funebres editi in nomine Yhesu a fratre Paulo de Vall.ca (sic; inventory: de Valle Canonica) in conventu S. Barnabe Brix. 1509. There are forty sermons. The table lists also five sermones nuptiales eiusdem, but they are not found in the ms.

MA 132 (Psi I 20) Iter Supplementum: s. XV. Gabriel Concoreggio, esortazioni ascetiche, based on St. Jerome (excerpt).

MA 143 (Psi II 29) Iter Supplementum: cart. XVI. 45 fols. f. 1-44v. Hic est liber exorcizandi seu expellendi demones. 44v-45. Prayers. 45v. Ego Josephus de Moschenis Adriaticus fideliter predicta omnia transchripsi ex quodam libro vetusto prout supra continetur anno 1547 mensis Maii.

MA 144 (Psi IV 34) Grammatica latina. mbr. XIV (excerpt). Iter Supplementum: MA 144 (Psi IV 34) mbr. XI-XII. 74 fols. Cf. Bursill-Hall, p. 34. On the inside cover (s. XV): Iste liber est Girardi Guill(elm)i Johannis qui legit ad scolas magistri Jacobi. f. 1 (fly-leaf). Iste liber est consorcii misericordie Pergami et fuit acomodatus Petro Paulo de Sperano clericho de anno MCCCCLXVIIII ut patet in lo. En. fol. 186. - f. 1-50v. Grammatical treatise, inc. Amantissimo fratri O.A. suarum regularum queque elegantiora. Quoniam mi dulcis amice iems mentis nimbosa. 51-74v. Interrogationes quo modo littere debeant ortografari e ortografice scribi, fragm. at the end.

MA 145 (Psi II 41) cart. XVI ex. Latin and volg. poems and prose works, according to the inventory by Jo. Bressanus. Iter Supplementum: MA 145 (Psi II 41) cart. misc. XVI. 228 fols. Several hands. Poems and prose pieces in Latin and Italian, many of them anonymous. Gio. Bressano appears as author of a sonnet (f. 3), and Joannes Bressanus as author of a Latin prose piece entitled de seipo et suis scriptis (f. 51-52v). He is probably the author of many more texts, especially in the first part of the manuscript that goes to f. 137. The date of 1558 appears once (f. 28). f. 77. Ornatissimi adolescenti (sic) Jo. Baptiste Melis (?) responsum, a sonnet. f. 138 (another, later hand). Sonetti di frate Benedetto dell’ordine de’ Humiliati. In this section the following authors appear: Gio. Bressano (153); Pietro Spino (157); (Girolamo) Verità (other hand, f. 160v); Angelo Grillo (164v); Torquato Tasso (165v); Mons. della Casa (166v); G. B. Leoni (179); Anon. epigram on Bressanus (218).

MA 146 (Psi II 46) cart. XVI ex. p. 1. Lippus Brandolinus, de ratione scribendi, in 3 books, with a preface to Franc. card. Senensis. Copied from an edition of Cologne, 1573. Then Christophorus Hegendorphius, methodus conscribendi epistolas. Celtis, methodus conficiendarum epistolarum.

MA 147 (Psi II 56 cart. XV. Elegantiunculae Laurentii Vallae (i e., Augustini Dati), incomplete at the beginning, des. et quicumque indies assequeris ad exercitationem accomoda. Vale.

MA 155 (Psi III 29) Grammatica latina. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 155 (Psi III 29) cart. misc. XV. 131 fols. Several hands. Cf. Bursill-Hall. p. 33 (who identifies the author as Joh. de Soncino). f. 1-7. Regule verborum personalium, fragm. at the beginning. 7v blank. 8. A poem, inc. Salve sancta parens. 8v blank. 9-12 (other hand). De verbis communibus, inc. Nota quod aliquod verbum. 12v blank. 13-19. inc. Nota quod verbum est pars. 19v-20v blank. 21-24v. inc. Nota quod participium. 25-30 (other hand). inc. Nota quod relativum. 30v blank. 31-32v. inc. Nota quod nomen distributivum. 33-34v blank. 35-37v (other hand). inc. Nota quod locus ut scribitur a filosofo. 38-43v blank. 44-51 (other hand). inc. Sicut habetur ab Aristotile secundo elencorum. 51v-52v blank. 53-61. De comparativis. 61v blank. 62-64v. inc. Nota quod superlativum. On top: Marcialis de Gargano (who in the inventory is considered as the author of all the texts in this ms.). 65-66v blank. 66-72 (other hand). De verbis derivativis. 72v blank. 73-73v. Fragment. 74-131v (other hand). Another treatise, fragm. at the end, inc. Nota quod gramatica est scientia rationalis. According to the inventory, the treatises contain samples in the dialect of Bergamo.

MA 156 (Psi III 31) Iter Supplementum: Agrimi, p. 2, no. 2. s. XV (1476). Johannes Saracenus, receptario de Galieno, translato de latino in volgare per lo excellente medico maestro Zoane Sarasino e mandato a lo Imperatore (excerpt).

MA 159 (Psi III 50) Iter Supplementum: mbr. XIV-XV. Grammatical notes owned by Lanfrancus de Albania (excerpt).

MA 175 (Alpha III 35) Iter Supplementum: mbr. XV. Fols. not numbered. Initial. Blank pages at the end. (f. 1) ... (name of author erased) ad K. virginem sacratam claustralem de virginitate et religione servanda paterna spiritualis exhortatio, inc. Ricordandomi carissima in Christo figluola et spesso alamemoria mia.

MA 176 (Alpha IV 3) Iter Supplementum: s. XVI. Artis alchimicae documenta (excerpt).

MA 178 (Psi VI 5) Iter Supplementum: misc. Several fascicules and volumes. Cf. Bursill-Hall, p. 34. fasc. 1 (s. XV). Grammatical fragment, inc. Accentus varias etc. Incipit accentus metricus. fasc. 2 (mbr. XIV, decorated). (Petrus de Isolellis. grammatical work), fragm. at the end, inc. Ut ad sapientiam per gramaticam. fasc. 3 (mbr. XV). Grammatical fragment, inc. Nota quod partes orationis. fasc. 4 (mbr. XIV). Another. inc. Ego que pars est.

MA 179 (Alpha IV 7) Iter Supplementum: cart. XV. 24 fols. Damaged. f. 1-8v. De proprietatibus demonum, fragm. at the end, inc. (D)emones sunt spiritus impuri. 9-22v (other hand). Anon. treatise, inc. (C)irca materiam inferni queruntur hec dubia sub ternario numero et primo utrum sit infernus. With a late table of contents.

MA 181 (Alpha IV 21) Iter Supplementum: mbr. XIV. Fols. not numbered. Cf. Bursill-Hall, p. 33. Grammatical treatise (comm. on Donatus, according to Bursill-Hall). inc. Poeta que pars est? Nomen est. - Disticha Catonis.

MA 182 (Alpha IV 30) Iter Supplementum: misc. XV. S. Antoninus, de ornatu mulierum (excerpt).

Ma 183 (Psi IV 18) Magister Jordanus a Bergomo O.P., colecte de anima extracte de libris Aristotelis; responsio ad fratrem Gabrielem de Alzano super quibusdam dubiis. mbr. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 183 (Psi IV 18) mbr. misc. XV. 126 fols. Decorated. f. 1v: Iste liber est conventus Sancti Stephani de Pergamo ordinis fratrum predicatorum. - Texts of Ambrose and Augustine. f. 121-124 (other hand). Colecte de anima magistri Jordanis (de Bergomo) sacri ordinis predicatorum ... extracte de libris Aristotilis. 124-125. Sequitur responsio eiusdem ad ... fratrem Gabrielem de Alzano sacri ordinis predicatorum super quibusdam dubiis que sibi enucleanda proposuerat. 125v blank. 126-126v. Fragment of a philosophical work of Cicero.

MA 184-186 (Alpha IV 40) Iter Supplementum: cart. misc. XV-XVI. Partly impr. Fols. numbered irregularly. Several hands. f. 1-3. De regimine sanitatis (Hippocrates, epistola ad Maecenatem?), inc. Libellum quem roganti tibi. f. 10 (De gradibus simplicium medicinarum), inc. Quoniam simplicis medicine disputationem, with a section in volg. (f. 15v-16). 22-23 (other numbering). Dieta Johannis de Zantuliete Barbantini (who could be the patient rather than the author). 25. Secreta Hipocratis. 37. Anon., on memory, inc. Memoria qualis est? naturalis et artificialis. 42 (impr.). Christ. Vicomercatus, de morbo Gallico, to Bapt. Marchisius. 8 (other numbering, ms). Memoria Jo. Michaell. Alberti Carariensis ad Aloysium Manetem (?) secretarium Venetorum pro augenda incipit regimen (sic). 8v. Ex experimentis et secretis magistri Guelmi (sic) Scaraginensi. 21v. Opus ad sanitatis conservationem aeditum ab ... Bened. de Nursia, in alphabetical order, with a preface to a pope, inc. Summo decet studio. At the end (59v): Exscriptum fuit per me Paulum de Colonio notarium publicum Bergomensem ... hoc completum fuit die Martis nono septembris 1521 ... f. 55-58(other numbering). Tractatus de natura et proprietatibus balnei de Burmio Vallis Telline ... editus per Johannem Cirambellum de Gandino Bergom. dioc., a poem, inc. Burmius populus. 58v-61. Tractatus de balneis Vallis Trescurii, in prose. At the end, the author is given as Bartholomeus de Albano. Dated 1470 die 27 mensis iulii etc. Excriptus per me Andream de Colonio die 6 mensis septembris 1512. f. 61v-62v. Tractatus de balneo aquarie. 62v-64v. Tractatus alius de thermis Burmii per D. Petrum de Tasignano (sic) editus sub anno 1396. 74v. Aqua vivificans ... secundum Raymundum Lulii. 76. Ex ... Gentilis consiliis. 83v. Lull, ars operativa. - Many medical recipes.

MA 187 (Alpha V 1) Iter Supplementum: mbr. XIV. Theodolus, ecloga, inc. Ethiopum terras, with a few glosses. At the end: Iste liber completus est anno 1390.

MA 188 (Alpha V 12) Iter Supplementum: cart. XV. 54 fols. Religious treatise, volg.

MA 189 (Alpha VIII 9) Iter Supplementum: mbr. XIV. 2 coll. 47 fols. Decorated. Frater Paulinus (Minorita), de recto regimine, volg., with an old table of contents and a Latin preface to Michael civis Veneciarum (inc. Ecce librum de recto regimine iuxta votum vulgariter editum vobis mitto).

MA 191 (Alpha VIII 11) Iter Supplementum: mbr. misc. XIV. 194 fols. f. 87. Dionysius Areopagita, epistola ad Timotheum. 162. Origen, excerpts. 176. Joh. Chrystostomus, de laudibus Pauli, excerpts.

MA 194 (Gamma I 6) De Gregoris S.J., trattato di fisica (1567) (excerpt). Iter Supplementum: MA 194 (Gamma I 6) Hier. de Gregoriis S.J., in libros Physicorum Aristotelis (Rome, 1567) (excerpt).

MA 197 (Alpha V 35) Iter Supplementum: cart. XV. 2 coll. 114 fols. Damaged. f. 1v-111v. (Caietanus de Thienis), questions on Aristotle’s Physics, inc. (D)ubitatur utrum corpus mobile sit subiectum in scientia naturali, with a prologue (f. 1, inc. Sepe animadverti insignes ac literatissimi viri). At the end (f. 111v-112) a table of the questions. 112v-114v. Perspectiva communis fratris (Johannis Peckham) Cantariensis Ordinis Minorum, fragm. at the end, inc. Inter phisice considerationis studia.

MA 198 (Alpha VI 5) Iter Supplementum: s. XVI. Giov. Franc. Luscignano, le api, a poem (excerpt).

MA 203 (Alpha VI 30) Iter Supplementum: cart. (and mbr.) XV. 2 coll. 23 fols. St. Bernard, della coscientia, volg., inc. Questa casa nella quale noi habitamo.

MA 205 (Alpha VII 16) Iter Supplementum: cart. misc. XVI. Several hands. Annotationes super secundum Ciceronis de oratore, inc. In superiori dialogo definitus est orator a Crasso. - Prelectiones due in Homeri Iliadem, inc. Quoniam poetam magnum aggredimur. - Secunda lectio, inc. Quoniam superiore lectione nos belli Troiani. - Latin religious poems, some of them anonymous, others by P. Andr. Frusius, Gaspar, Jo. Pellissones Condriensis (?), P. Emundus. - In publicas Messane Gimnasii disputationes praeludia quaedam per pueros ibi facienda a R. P. Andrea Frusio composita, in prose. - Latin poems, some of them by the same, by Dionysius Carthusianus, P. Annib., P. Aegid. Fab., Franc. Stesch, P. Elpidius. P. And. Fr. ad P.em Salmeronem. Verses on Petrus de Luna. F. Ste., in Caroli V exequiis Messanae habitis. In adventum Joannis a Cerda Proregis Sicilie. Poems by Aegid. Faber, Angel. Xibilix, Franc. Barsoe, Mag. Angelus Sibylla. Verses on Luther. Hymns on Thomas Aquinas. Poem by P.A.F. on the return of Catholicism to England (p. 82). Poem by M. Thomas Correa (p. 87). 121-122. Dialogus between Juvenis and Echo, prose. 181-194. Ecloga P. Annibalis Codreti, a poem. Id., other poem.

MA 211 (Gamma II 14) Inscriptiones. Collected by Jac. Lilius. s. XVI. Cf. Mommsen. Corpus Inscriptionum Latinarum III, pl. I, p. XXVIII. Verified by Prof. Luigi Chiodi (excerpt). Iter Supplementum: MA 211 (Gamma II 14) s. XVI. Inscriptiones collected by Jac. Lilius. Cf. Mommsen. CIL III, pt. 1, p. XXVIII. Verified by Mons. Chiodi (excerpt).

MA 213 (Gamma II 16) cart. misc. XV. 76 fols. f. 2-45. Franc. Barbarus, de re uxoria. 75-76. Anon., musical treatise, fragm. at the end, inc. Artis igitur plane musice considerationis. Iter II: Verified by Prof. Luigi Chiodi. Franc. Barbarus, de re uxoria. Cf. De Marinis, vol. III, p. 62, n. 2872 (with the shelf mark R II 16).

MA 214 (Gamma II 19) Iter Supplementum: mbr. misc. XIII. 178 fols. Porphyry, Isagoge. Aristotle, Predicamenta; periermenias. (Gilbertus Porretanus), liber sex principiorum. Divisiones (Boethii). Topica Boecii. Aristotle, Priora; Posteriora; Topica; Elenchi.

MA 217 (Gamma II 26) Jo. Ulis Bononiensis (Ulisbonensis?), super causas infirmitatum (excerpt). Iter Supplementum: MA 217 (Gamma II 26) cart. misc. XIV-XV. 150 fols. Cf. Agrimi, p. 4, no. 4. f. 49-64. Incipit tractatus magistri Johannis Ulis Bononiensis (sic, for Ulisponensis), inc. Consideratio elementorum ab elementis habet ortum, a medical treatise, attributed elsewhere to Pontius de S. Egidio. At the end: Explicit tractatus magistri Johannis Ulis Bononiensis.

MA 220 (Gamma II 30) Aritmeticae artis liber, volg. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 220 (Gamma II 30) misc. XV. Arismetrice artis liber, volg., owned by Barth. de Porta. Van Egmond, p. 47. Agrimi, p. 5, no. 5 (excerpt).

MA 224 (Gamma II 3) Iter Supplementum: 62 fols. (f. 1 missing). Rhetorical text, fragm. at both ends, inc. Tria sunt tempora quibus principio usi non possumus, identified by a late hand as Ad Herennium I 6,9.

MA 225 (Gamma II 6) De arte athalachie or athaladiae, a medical treatise, fragm. mbr. XV. Dates supplied by Prof. L. Chiodi (excerpt). Iter Supplementum: MA 225 (Gamma II 6) mbr. misc. XV. 94 fols. Data supplied by Mons. Luigi Chiodi. Cf. Agrimi, p. 5, no. 6. f. 1-46v. Incipit ars athaladie, a medical treatise, inc. Vulnera alia sunt recentia sanguinolenta alia sunt vetusta. This is Theodoricus (Borgognoni) de Cervia O.P., chirurgia.

MA 227 (Gamma II 37) cart. misc. XV. Fols. not numbered. (f. 1-26v). Joannes Antonius Pantheus Veronensis, letter to Andr. Banda, on the antiquities of Verona. (27-28v). Id., letter to Franc. Diedus, dated Verona, VII id. Jan. 1482 (or 1483). f. 29-30 blank. (31-32). Franc. Diedus, letter to Pantheus, dated Verona, kal. martiis 1484. f. 32v blank. (33-64v). Feretus Vincentinus, opus in laudem Canis Magni Scaligeri, a poem. 65 blank. (66-79). Albertinus Mussatus, Eccerinis. 79v-80v blank. (81-88v, other hand). Historical notes. On f. 86-86v appears the signature of a notary, Jacobus filius... Gabrielis de Veritatibus civis Veronensis, dated April 10, 1482.

MA 228 (Gamma II 8) Iter Supplementum: cart. misc. XV. 80 fols. Fragm. at both ends. f. 1-46. Anon. letter against the Turks. At the end: Hanc epistolam finivi die 14 decembris ... 1469... f. 46v-57v. Texts of Petrus Damianus, Jerome, Bernardus and Augustine.

MA 232 (Gamma II 47) Hier. Suardus, Epithalamium. s. XVI (excerpt). Iter Supplementum: MA 232 (Gamma II 47) cart. XVI in. 18 fols., plus blank pages. Old binding. Decorated. f. 1-2v blank. f. 3. Epithalamion Hier(onymi) Suar(di), a prose treatise in defence of matrimony, inc. Illustres Phi(losophi?) et sapientes.

MA 242 (Gamma III 23) Iter Supplementum: Agrimi, p. 6, no. 7. mbr. XIV. Guido Bonatti, tractatus astronomiae (excerpt).

MA 246 (Gamma III 33) Jo. de Grassis, tractatus urinarum (1474) (excerpt). Iter Supplementum: MA 246 (Gamma III 33) Agrimi, p. 6, no. 8. Jo. de Grassis, tractatus urinarum, dated Brescia, 1474 (excerpt).

MA 248 (Delta IV 5) Laur. Valla, elegantiae. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 248 (Delta IV 5) Bursill-Hall, p. 33. s. XV. Laur. Valla, elegantiae (excerpt).

MA 252 (Delta IV 10) Gregorius Nissenus (i.e., Nemesius), de natura hominis, tr. Burgundio. mbr. XV. Cf. Heiberg, Philologus LV (N.F. IX) 1896, p. 736 (excerpt). Iter Supplementum: MA 252 (Delta IV 10) Cf. Heiberg, Philologus 55 (N.F. 9), 1896, p. 736. mbr. XV. Gregorius Nyssenus (i.e., Nemesius), de natura hominis, tr. Burgundio (excerpt).

MA 255 (Delta IV 16) mbr. XV. Initial. 16 fols. An oration. At the end (f. 16v): acta in sinode generali Minorum assistente Hercule principe anno salutis MCCCCLXXII... per... fratrem Antonium die XVIIII Maii in celeberrima urbe Ferarie. Blank pages.

MA 257 (Delta IV 19) cart. misc. XV. Initials. Fols. not numbered. Anon. (i.e., Augustinus Datus), grammatical treatise, inc. Credimus iamdudum. Anon., grammatical treatise, inc. Non sine causa factum esse certo scio quod diphthonganda vocabula scire te velle intelligo. Iter Supplementum: MA 257 (Delta IV 19) cart. misc. XV. Cf. Bursill-Hall, p. 33. f. 1-61. (Augustinus Datus, Elegantiolae). 62-86. Grammatical treatise, inc. Non sine causa, identified by Bursill-Hall as Guarinus, de diphthongis.

MA 259 (Delta IV 22) Iter Supplementum: mbr. XIV-XV. 40 fols. f 1-40v. (Gaufridus de Vinosalvo, poetria nova), inc. Papa stupor mundi. At the end: explicit poetria.

MA 262 (Delta IV 26) cart. XV. (Aesopi vita, tr. Rinucius), inc. Novas nimirum merces.

MA 264 (Delta IV 28) cart. XV or XVI in. Miniature, initials. 135 fols. Basilius de Ripa O.S.A., works. Contains: Sermones; de vita privata elligenda, to frater Benignus de Janua (5v-46v); parabolica ficulneae cucurbitaeque descriptio (48-60v); oratio in capitulo Brix(iae) habita 1498 (61-71); oratio in capitulo Mutinensi habita 1468 (72-89); other orations (89v-104v); rules and samples for sermons (105-05v); vita fratris Bartholomei de Pallazolo O.S.A., to Paulus de S. Genesio (106-29); oratio (129-33v); letter to card. Alexandrinus (134-34v); letter to frater Benignus de Janua (135).

MA 266 (Delta IV 30) cart. misc. XV. Several hands. Fols. not numbered. (f. 1). Augustinus Datus, (elegantiolae), inc. Credimus iamdudum. Basil, de studiis, tr. Leon. Brunus, with preface. (Gasp. Barzizza, rhetorical treatise), inc. Quom omnis commode et perfecte eloquutionis preceptio. At the end, copyist’s date: 1456, Julii 4. - Anon., de cursibus in dictamine inserendis, inc. Fit igitur cursus tripliciter, with volg. examples. Letter of Julianus de Salem de Sytilia (1445), which may be part of the preceding treatise. Anon. grammatical treatise, inc. Igitur primas sillabas omnium partium orationis. - Omniboni Vicentini brevis et utilissimus ad scandendum tractatus. Anon. epigram in praise of Omnibonus. Anon. letter, inc. Nisi de tuo in me animo satis persuasum haberem. Blank pages. Anon. grammatical treatise, inc. Quia quam plurimi errant in orthographia. Blank pages. Omnibonus Leonicenus, de carmine heroico. Anon., comm. on Sacrobosco’s Sphaera, inc. Tractatum de sphera quatuor capitulis distinguimus, dated at the end: 1467 pridie nonas octobr. Blank pages. Various patristic texts, with the copyist’s note: Julius Lescha, 1456. Timotheus Veronensis, letter against the Turks to the princes of Italy, inc. Deum immortalem saepe numero precatus sum, dated at the end: Bologna, 1453. Anon. fragment, perhaps of the preface of a translation, inc. Legi nonnumquam beatissime pater apud Plutarchum. Blank pages. Anon., graduation speech, inc. Nullo pacto velim. - Johannis Osauri (i.e., Chrystostomi) epistola Theodoro monacho lapso per Christophorum Personam et Priorem S. Balbinae e graeco in latinum traducta, to Marcus Barbus card., inc. Si possem litteris lacrimas tibi meas significare, without preface. Quod dominus nostri gratia proprio filio non pepercit (sermon), inc. Quo tandem ipsi digni supplicio iudicabimur. - Quod maledicendum non est malefacientibus (sermon), inc. Ingemiscendi mihi cupido incessit. - Oratio Gasperini (Barzizzae), inc. Quamquam multos hic adesse intelligam. Iter Supplementum: MA 266 (Delta IV 30) cart. misc. XV. Description supplied by Dottoressa Mariarosa Cortesi. Cf. Bursill-Hall, p. 33. Agrimi. p. 7. no. 10. G. Ballaira, Per il catalogo dei codici di Prisciano, Turin, 1982, pp. 36-37, no. 10. f. 1-26v. Augustinus Datus. (Elegantiolae). 27-39v. Basil, de studiis, tr. Leon. Brunus, with preface. 40-51. (Gasparinus Barzizza, rhetorical treatise), inc. Quom omnis commode. 52-66v. De cursibus in dictamina inserendis. 68-81. De sillabis, inc. Igitur primas sillabas. 81v-83v blank. 84-89v. De accentu, inc. Quia quam plurimi. 90-91v blank. 92-101v. Omnibonus Leonicenus, de carmine heroico. 102-119v. Commentary on Sacrobosco’s Sphaera. 120-120v blank. 121-150. Comm. on Priscian, inc. Et localia quidem adverbia. 150v-151v blank. 152-173v. St. Jerome, letters.

MA 268 (Delta IV 32) Commentarii in Divinitationem et in Philippicas Ciceronis. s. XIV. Cf. G. Cremaschi, Aevum 28, 1954, pp. 87-89 (excerpt). Iter Supplementum: f. 1. Anon. comm. on Cicero’s Verrinae, inc. Marcus Tullius Cicero cum questor in Sicilia. f. 5. Anon. comm. on Cicero’s Philippicae, inc. Marcus Antonius cum statuisset.

MA 269 (Delta IV 34) cart. XV. Anon., Lives of the popes from Gregorius VII to Sixtus IV, inc. Gregorius septimus Hildebrandus antea vocatus, des. sed ad restitutionem teneantur. Written by Jo. Cabbart clericus Ambianensis diocesis for Oliverius (Carafa) card. Neapolitanus.

MA 273 (Delta IV 40) cart. misc. XV. Fols. not numbered. (f. 1). Lud. Carbo, epitalamium, in prose. (2). Anon. (id.?), letter or oration, inc. Si pro dignitate ac meritis beatissime pater. (3). Id., oratio. (6). Guarinus, 3 orations. (9v). Baptista Lunensis, oration. - Anon., responsio. (10). Anon., coram vicario in examine. - Baptista Lunensis, oratio ad Collegium Perusinum. (11v). Lud. Carbo, oration. (15). Guarinus, orations. Anon., oratio funebris, inc. Si unquam in funere. Anon., oratio in Livium, inc. Complures vestrum fore arbitror. Other anon. orations. Guarinus, letters. Pius II, letter. Paulus Mafeus, letter to Gregorius Guarinus. Leonellus and Margarita Estensis, letters to Guarinus.

MA 281 (Delta IV 51) cart. misc. XV. Jacobus Publicius Florentinus, ars memorie, in 3 books.

MA 283 (Delta V 2) Jac. Camphora O.P., de immortalitate animae. s. XV (1471) (excerpt) Iter II: Jac. Camphora, de immortalitate anime, volg., to Giov. Marcanova. cart. Cf. T. De Marinis, La legatura artistica, vol. II (1960), p. 69, n. 1496 ter. Iter Supplementum: MA 283 (Delta V 2) cart. XV. 47 fols. Old binding. Decorated. Coat of arms. f. 1-1v. De immortalitate anime in modum dialogi vulgariter. Incipit prologus. Jacopo Camphora to Giohani di Marchanova. 2-46v. Text. At the end: 1471 die 25 septembr. (In red): De immortalitate anime explicit ... 1471. f. 47-47v. Augustine, letter.

MA 285 (Delta V 5) Jo. Andreae, laudes Hieronymi. mbr. (1450) (excerpt). Iter II: Jo. Andreae, laudes Hieronymi. Cf. De Marins, vol. I, p. 106, n. 1065 A. Iter Supplementum: MA 285 (Delta V 5) mbr. XV. Joh. Andreae, laudes Hieronymi (excerpt).

MA 286 (Delta V 6) cart. misc. XV. Several hands. Fols. numbered irregularly. f. 1-5. Anon. (Philelphus), oration, inc. Cum essem pater beatissime nomine atque iussu... Francisci Sphorcie (1459). 5v-15v. Philelphus, 2 letters. 15-45v. Id., orationum Cosmiarum liber primus (1435). 46-58. Anon., poem, inc. Mire pater quo sub populi pastore iubemur. 58-58v. Anon. poem, inc. Huc moriture veni rebus sublate secundis. 58v-59. (Leon. Giustiniani, laude, Latin by Bapt. Palavicinus), inc. Alma decus, cf. Bertalot, Bibliofilia 26, p. 64. 59v-61v blank. 63v-90v. Lucian, de veris narrationibus, tr. anon., inc. Egressus olim ab Herculeis columnis et in Hesperium Oceanum delatus, with a preface (62-63v, inc. Si omnes dignitati tuae debent reverendissime pater). 91-92v. Anon., oration on Vergil, Plautus and Cicero, fragm., inc. Et quoniam ars rhetorices et poesis. 93-98. Rime, including a sonnet of Malatesta Vetus to Angelus de Gallis, and his reply. Then some excerpts, and again rime. 104v. Joh. Julianus de Sanctis Triciensis, letter to son Joh. Thomas (1461). 101-118v. Liber septem philosophorum, inc. Quidam imperator Romanus. At the end, the date 1536 appears.

MA 292 (Alpha III 11) Iter Supplementum: mbr. XIV. 2 coll. 75 fols. Decorated. Inside cover (s. XV): Loyca nova que fuit fratris Persevalini de la Faba. Below (s. XIV): Iste liber est cumventus fratrum minorum de Pergamo qui fuit Fratris Persevallini de la Fabe. f. 1-19v. Aristotle, Liber priorum. At the end: et finitus quodam die Veneris tercio decimo Augusti MCCCXXII fuit per me fratrem P. de la Faba Pergamensem tunc Cumis studentem. 20-20v blank. 21-15. Aristoteles, liber Topicorum, with glosses. 51v blank. 52-62v. Aristotle, Elencorum liber, with glosses. 63-75. Posteriorum liber. At the end: Anno MCCCXXII vicesimo quinto die septembris in studio Cumano ego frater P. de la Pergamen. hunc librum complevi.

MA 293 (Delta IX 18) mbr. XV. 121 fols. (f. 1 missing). (Diogenes Laertius, tr. Ambr. Traversarius), with a table of contents at the end, fragm. at the beginning.

MA 295 (Alpha III 15) Iter Supplementum: mbr. XV. 210 fols. Vergil.

MA 296 (Delta IX 16) Iter Supplementum: cart. XVI. Trattato di prosodia e metrica italiana. Communication of Dott. Gianni Barachetti. For another ms. labelled Delta IX 16, now Cassaforte 6.1, see below among the Cassaforte descriptions (excerpt).

MA 301 (Delta V 22) Iter Supplementum: s. XVI. Amadeus, revelationes (excerpt).

MA 304 (Delta V 25) cart. misc. XV. Several hands. 91 fols. Cf. Cremaschi. Aevum XXXIII 1959, 266-267. f. 1-9v. Plutarch, Demosthenes, tr. Leon. Brunus, without the preface. 10-10v blank. 11-18v. Leon. Brunus, laudatio Nanis Strocii. 18v-20. Franc. Barbarus, letters to Barth. Facius, Federicus Urbinas and Lud. card. Aquileiensis. 20v blank. 21-29v. Id., de re uxoria. 29v. Aeschines, short speech. 30. Petrarch, letters, with one from Lombardus a Serico. 40. Marcellus Aurelianus, letter to Andreas. - Tambernardus (sic), letter to the diaconus Bernardus. 40-42v. Nicholaus Bergomensis, letter to Nicholaus Livius. 42v-43. Jo. Conversinus, letter to Paulus tabellio. f. 43 torn, with loss of text. 43-47. Anon., letters, inc. Memento pater amicissime atque optime policitationis tue. Some of them are addressed to Paulus. 47-48. Petrus Blesensis, letter. 48-48v. Mathias dei gratia Linconiensis filius regis Anglie (sic), letter to Blondus. 49-49v. Dantes Aligherius, letter to Cangrande, inc. Inclite magnificentie, des. compendiose aggrediar. 50-51v blank. Anon. poem de ortu et obitu Hermaphroditi, inc. Dum mea me. Anon. (Panormita?), poem, addressed Frat(r)i G. adolescentulo ad studium proficiscenti, inc. Qui tradunt pedicantque. 52v-53v. Gasparinus Barzizza, oration in praise of a podestà. 54. Anon. poem ad R.ndissimum d. Generalem, inc. Non urtica rosis. 54-54v. A letter, inc. In novissima remeatu a collibus Pegaseis, signed at the end: F. (Frater?) X. (Christophorus?) Fanensis. 55. Anon. letter to Ambrosius Crivellus. 55v. Anon., 2 poems to Ant. Meratus. 56-82. Leon. Brunus. Cicero novus. 82v-83. Cantio ac monitio ne quis noctu ad latrinas eat (letter), and reply. 83v. Anon., 2 Latin poems. The second is entitled: Zabot catelle fastidiose epitaphium. 84-84v. Anon., letter to Christ. de Lampugnano, dated Basel, 1438. 85-87. Maffeus Vegius, poem to the emperor Sigismund, dated from Pavia. 87v. Anon. (Christ. Fanensis?), poem. inc. De medicis nostro maduit sub fonte Johannes. 88-90v. F(rater) Chri(stophorus) Fan(ensis), letters to Frater Jo. de Medicis and to Ja. Phil. Simoneta; poems to the same Simoneta, and other verses. 91 blank.

MA 305 (Delta V 27) cart. XVI. Coat of arms. Jacobo Costantino Giustinopolitano, poem in ottava rima, with a preface to Cristoforo Capello, governor of Cyprus.

MA 306 (Delta V 29) cart. misc. XV-XVI in. 2 hands. 36 unnumbered fols. (f. 1-16, s. XV). Nicolaus Seraticus, in Christum epicedium, a poem. Blank pages, and excerpts. (21-27v). Jo. Damascenus, de immaculatis mysteriis, tr. Hier. Donatus, without preface, inc. Deus bonus qui et omne bonum. (28-29, s. XVI). Herasmus, inc. Si quis perpendat quid linea vestis. (30-36v). Hier. Donatus, epistola ad Petrum Contarenum Eusebianum de motu terre qui factus est in insula Crete, dated at the end: Idibus Julii MDVIII ex Candace insule Crete.

MA 307 (Delta V 30) Ortographia adiuncta per magistrum Ambrosium de Carlis et extracta ab ortographia magistri Gasparini de Barziziis de Bergamo. s. XV (excerpt). Iter II: Jo. Mich. Alb. Carrariensis, sermones obiurgatonii. Cf. De Marinis. vol. II, p. 69, n. 1509 ter. Iter Supplementum: MA 307 (Delta V 30) cart. XV. 116 fols. f. 1-16. Orthographia adiuncta per magistrum Ambrosium de Carlis et extracta ab orthographia magistri Gasparini de Barziziis de Pergamo, inc. A duplex Aaron. 16v blank. 17-21. Orthographia, inc. A ab et abs. At the end: Christoforus de Trivisago. 21v blank. 22-98. Another treatise on orthography, inc. A duplex Aaron, citing Philelphus (f. 96). At the end: Iste liber mei Christofori de Trivisago discipuli domini magistri Ambrosii de Carlis. 98v blank. 99-102. Another treatise, inc. Orthographia est pars gramatice. 102v blank. 103-108v. Grammatical treatise (de gerundio et supino), fragm. at the end, inc. Rogatus (faded). 109-109v blank. 110-116v (same hand). Another part of the same treatise, fragm. at the beginning and end. The main section (f. 22-98) may be Barzizza’s orthographia, with a comm. by Ambr. de Carlis.

MA 308 (Delta V 31) cart. misc. XV. 55 fols. (f. 19-26v blank). Cf. Cremaschi, Aevum XXXIII 1959, 267-272. f. 4-18v. (Leon. Brunus), vita Ciceronis, inc. Tuliorum familia, fragm. at the end, with the preface (inc. Otioso mihi, f. 3). 27-55. Poggius, de avaritia.

MA 310 (Delta V 35) cart. XVI. 45 unnumbered fols. (f. 1-2). P. Franciscus Spinola, prefatory poem. (2-23). Id., in Davidis psalmum CXIX paraphrasis versibus scripta. (24-24v). De paraphrasi incepta a Flaminio et perfecta a Spinola in eas septem pii regia odas quibus peccata sua deflet, M. Antonii Maioragii ad Franciscum Tabernam magnum Caesaris cancellarium hendecasyllabus. (24v-37). Verse paraphrase of seven psalms. with the note: Ex his septem hymnis sequentibus est primus quidem et sextus Flaminii, reliqui vero et argumenta omnia Spinolae. (37v-38). Spinola, paraphrase of Psalm 70. A prologue to Victor Superantius ep. Bergomensis is canceled. (38-45v). Spinola, other poems, including some to Jo. Moronius card., on the psalm paraphrase begun by Flaminius, to Vitalianus Borromeus, to Carolus Vicecomes, on Franc. Taberna, de Hermanni Werrecorenis cognomento Matthiae musica, to Faustinus Barbonus, to and from M. A. Maioragius (44), and to and from Christophorus Magnus (44v).

MA 312 (Delta V 38) Leon. (Brunus) Aretinus, Cicero novus. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 312 (Delta V 38) cart. XV. 31 fols. Leon. Brunus, Cicero novus, with preface.

MA 314 (Delta V 42) cart. misc. XV. Anon., tractatus de miseria hominis, inc. Vhe mihi quia membra mea percussa sunt iaculis, with a preface (inc. Etas virtusque tua et officium ac karitas).

MA 315 (Delta V 43) Grammatica latina (excerpt). MA 315 (Delta V 43) cart. misc. XV, partly earlier. Several hands. 355 fols. Cf. Cremaschi, Aevum XXXIII 1959, 272-273. f. 49-62. Plutarch. (de liberis educandis), tr. Leon. Aretinus (i.e., Guarinus), to Angelus Corbinellus, inc. (M)aiores nostros Angele. 67-152. Anon., grammatica1 treatise, faded at the beginning, copied by Lodovichus de Fusaris (1456). Iter Supplementum: MA 315 (Delta V 43) cart. misc. XV. 352 fols. Several hands. Damaged. Cf. G. Cremaschi, Aevum 33, 1959, pp. 272-273. Bursill-Hall, p. 33. f. 1-20. Henricus de Septimello. 20v blank. 21-46. Ps-Boethius, de scolarium disciplina. 46v-48v blank. 49-62. Liber Pultharchi (sic, for Plutarchi) quem Leonardus Aretinus (sic, for Guarinus) de greco in latinum convertit, i.e., de educatione liberorum, with the preface to Angelus Corbinellus. 62v-66v blank. 67-320v. Anon. grammatical treatises, partly faded, inc. Nota quod. 321-330v. Cicero, pro rege Deiotaro. 330v-337v. Id., pro Ligario. 338-340v. Tabula fidey Christiane. 340v-342. Poem, inc. Te rogo Christe. 344-347v (other hand). Seneca, de remediis. At the end: MCCCCXLVI die XIIII octobr. ... Ego Lodovichus de Fusaris scripsi ... 348-350v. Grammatical treatise, fragm. at the end, inc. Nota quod nomen distributivum.

MA 316 (Delta V 44) Augustinus de Florentia O.S.A., epimerorum libri epitome. s. XVI (excerpt). Iter Supplementum: MA 316 (Delta V 44) cart. XVI. 143 fols. f. 1-3. Fr. Augustinus Cremensis ex sacro ordine fratrum Eremitarum divi Augustini Congregationis Lombardie nuncupate ... in librum Epimerorum, a preface to Frater B. de J. of the same order. 3.143v. Text, an account of the recent history of the order of the Augustinian Hermits, ending with a letter of Innocent VIII (signed by L. Griffus).

MA 321 (Delta VI 4) Tonolo da Redona, de virtutibus. mbr. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 321 (Delta VI 4) mbr. misc. XIV. 53 fols. f. 1-25v. Anon. comm. on Prosper Aquitanus, inc. Iste Prosper Equitanicus fuit. At the end (other hand): Iste liber est mey Mafey Johannis et Bal(tha)sari fratrum et filiorum Tonoli Pocini de Ponzalibus. 26-53. Moralium dogma philosophorum. At the end: Tonolus de Redona scripsit die 24 Febr.

MA 323 (Delta VI 7) Iter Supplementum: cart. misc. XV. 104 fols. Cf. G. Cremaschi, Bergomum 46 (N.S. 26), 1952, pp. 12-17. f. 1. Raynaldus Gavardus Justinopolitanus ... Antonio de Alano .., inc. Non possum quippe non dolere vuehementer (sic). f. 1-2. Poem, signed by Paulus Marsus, inc. Ocia sint procul. 2v-7v blank. except for notes. 8-23. Persius. 23v blank. 24-104v. Cicero, de officiis. At the end: per me Antonium Lulmum die XX octobris hora vigesima quarta 1471. Then a distich. inc. Multa fidem.

MA 325 (Sigma VI 39) cart. misc. XV. Several hands. For full description, sec G. Cremaschi, Aevum, XXVI 1952, p. 276-279. f. 1-25v. Anon., three commentaries on Cicero’s Epistolae ad familiares, inc. In his M. Tullii epistolis familiaribus quisquis volet exercitationi. 26-31v. Anon. comm. on parts of Ovid’s Metamorphoses, books I-II. f. 32. Comm. on Juvenal I, 1-6. 33-37v. Comm. on Cicero, de senectute, 1-2. 70-75v. Gasp. Barzizza, form letters. 76-77v. Anon., oration de sacre scripture laudibus, inc. Verenti michi in huius eruptnarum omnium valle. 78-79v. Another one, inc. De sacrarum literarum laudibus tractaturus. 80-82v. Oration in praise of St. Augustine, inc. Ascendit super Cherubim... Ut singula queque patres colendissimi. 83-85v. Oration in praise of Scripture, inc. Si recte a nostris maioribus. 86-88v. Oration on the Eucharist, inc. Grandis nimium magnifici rectores. 93-94v. Oration on the conversion of St. Paul, inc. Michi homini moribundo. 95-98. Oration on the Eucharist, inc. De ineffabili atque ut ita dicam. 99-100v. Oratio composita una cum metris per me Bartolinum Vavassoribus (sic) de Laude in principio facto super Ovidio metamorphoseos in Cremona in festo Apostolorum Petri et Pauli (1405). 101-102v. Oration in praise of the Augustinian Order, held in Mantua, inc. Parvulus fons... Pro ordinis gubernacione patres dilectissimi. 107-111v. Six university speeches held at Padua, inc. Numquam ego optimi patres tantum de me.

MA 326 (Delta VI 10) Breviloquium septem planetarum. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 326 (Delta VI 10) cart. misc. XV. 9 fols. Cf. Agrimi. pp. 12-13. no. 15. Incipit breviloquium septem planetarum. Dimisso p(rim)o lib(r)o incipit secundus liber. Quia superius de sole.

MA 329 (Delta VI 13) cart. XV. Fols. not numbered. Anon., mythological treatise. inc. (D)ii quos pagani deos asserunt.

MA 330 (Delta VI 14) cart. misc. XV. Fols. not numbered. (f. 1v). Versus editi per D. Petrum de Pa...is (torn) ad... Bartholomeam S. Monacae abbatissimam (sic), a sacred poem. - Francisci Patricii de primo Prisciani gramatici libri epithoma, inc. Vox est aer tenuissimus, des. trans et servit (?) actio. t e l o s per me Bethinum Jurlam (?) anno domini 1477. 18 Junii... - Anon., de diphthongis, inc. Diphthongi quibus veteres utebantur latini. Iter Supplementum: MA 330 (Delta VI 14) cart. misc. XV. Cf. Bursill-Hall, p. 33. G. Ballaira, Per il Catalogo dei codici di Prisciano, Turin, 1982, pp. 37-38, no. 11. f. 3-106v. Franc. Patricius, epitome Prisciani (wrongly identified as Priscian by Bursill-Hall). 117-122. De aspirazione, inc. Omnis aspirationis nota. 122-125v. De diphthongis. 135-136v. Metrical treatise, inc. Pes est syllabarum.

MA 332 (Delta VI 16) cart. misc. XV. Fols. not numbered. Leon. Justinianus, letter to Philelphus. (Philelphus, convivium), inc. Cum gravioribus in artibus. Franc. Barbarus, de re uxoria. Johannes Pontanus Pergamensis, oration on Gattamelata (1443).

MA 334 (Sigma VII 29) Iter Supplementum: Agrimi, pp. 13-15, no. 16. Van Egmond. pp. 47-51. cart. misc. XIV-XV. Notes on astronomy and astrology. Notes on navigation. Aristotle, Secretum secretorum. volg. excerpt. Notes of Maestro Nicheletto (f. 50). Owned by Ser Nicholo Biancho (1420) (excerpt).

MA 337 (Delta VI 22) Grammatica latina, mbr. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 337 (Delta VI 22) mbr. XV. 126 fols. Initials. Cf. Bursill-Hall, p. 33. f. 1. Preface, inc. A me carissimi ex arte gramatica vobis competentes regulas dirigi aut componi rogastis. f. 1-126. Anon. (Papias), grammatical treatise, inc. Vox est aeris tenuissimi ad lingam (sic) percussio.

MA 343 (Delta VI 28) Iter Supplementum: Agrimi, pp. 15-16, no. 17. cart. misc. XV. Joh. de S. Amando, tabula medicinarum. Thaddeus de Florentia, libellus sanitatis conservande (excerpt).

MA 348 (Delta VI 33) cart., misc. XV. Two hands. Fols. not numbered. Cf. Cremaschi, Aevum XXXIII 1959, 268-273. P. P. Vergerius, de ingenuis moribus, copied per me Bar. de Gandino 1468 die 26. Julii. - Basil, de studiis, tr. Leon. Brunus, with preface. - Leon. Brunus, contra hypocritas. (f. 49). Plutarch, de liberis educandis, tr. Guarinus, with preface. At the end: Die 27 aprilis 1472 Bartholomeus G. scripsit. (f. 64, other hand). (Lucian, Timon, tr. anon.), inc. Jupiter amabilis hospitabilis. – Saxolus Pratensis, preface of his version of Prodicus’ Hercules from Xenophon’s Memorabilia to Alex. Gonzaga (cf. Heiberg. Philalogus, LV, N.F. IX, 1896. p. 736.)

MA 349 (Delta VI 34) Hier. de Vallibus, Jesuida, fragm. mbr. XVI (excerpt). Iter Supplementum: MA 349 (Delta VI 34) mbr. XV. 9 fols. Initial. Coat of arms. f. 1-9v. Jesuida Hieronymi de Vallibus Paduani ad ... Petrum Donato ... Paduae antistitem ..., a poem, fragm. at the end.

MA 350 (Delta VI 35) Plato, Gorgias, tr. Leon. Brunus; Phaedo, tr. id. (with preface); Crito, tr. id. (first version). mbr. misc. XV. See G. Cremaschi, "Versioni latine di dialoghi platonici in un codice della Biblioteca Civica di Bergamo", Aevum XXX 1956, 550-553 (excerpt). MA 350 (Delta VI 35) Xenophon, Apologia Socratis, tr. Leon. Brunus. misc. XV, f. 112v-116v. Cremaschi, Aevum XXXIII 1959, 266 (excerpt). Iter Supplementum: MA 350 (Delta VI 35) mbr. misc. XV. 172 fols. Initials. Coat of arms. Cf. G. Cremaschi, Aevum 30, 1956, pp. 550-553; 33, 1959, p. 266. Cicero, Somnium Scipionis, with the comm. of Macrobius. 66v-85. Plato, Timaeus (tr. Calcidius), with preface and with glosses. 85v blank. 86-124v. Plato, Gorgias (tr. Leon. Brunus). 125-126. Prefatio Leonardi Aretini pro translatione Phaedonis Platonis, inc. Qui laudant. 126-162v. Plato, Phaedo (tr. Leon. Brunus). 162v-166v. Xenophon, Apologia (tr. id.). 166v-172. Plato, Crito (tr. id), fragm. at the end, inc. Quid huc advenisti o Crito.

MA 351 (Delta VI 36) cart. XV. Cicero, de officiis. At the end: per me Angelum de Soldo de Isolella die XVII decembris MCCCCLI.

MA 353 (Delta VI 38) cart. (partly mbr.) misc. XV. Ps. Pliny, de viris illustribus, copied in 1441. At the end, an epigram by Pius II, and one on the archiepiscopus Sypontinus (Perotti). Iter Supplementum: MA 353 (Delta VI 38) cart. (and mbr.) misc. XV. 135 fols. f. 69v-100v. Ps.-Plinius, de viris illustribus. At the end: Ex castro Sancti Angeli de Urbe 1441 die XXVIIII Septembris. 101-131. Historia belli civilis ... deflorata, inc. (I)am quidem satis constat. At the end: die XX mensis Maii 1462. 131v. Inscriptions. 132v-133. Epitaph of Pius II (1464). 133. Epigram on Pius II, and one by him. 134. Epigrams on Franc. Malacarne and on (Nic. Perottus) archiep. Sipontinus.

MA 359 (Delta VI 45) Augustinus de Florentia O.S.A., epimerorum libri epitome. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 359 (Delta VI 45) cart. XV. 47 fols. f. 1-1v. Fratris Augustini Cremensis ex sacro fratrum eremitarum divi Augustini ordine ... in librum Epimerorum epitome, a preface to B. de J. of the same order. f. 1v-46v. Epimerorum liber primus, dealing with the recent history of the order, and especially with Magister Jo. Rochus. At the end of the first book (f. 46v): die XXIIII Julii 1478 Creme. 47 (other hand). Benignus de Janua O.S.A., letter to Augustinus de Crema, dated Cremona, 1487. f. 47v blank.

MA 363 (Delta VII 3) mbr. misc. XV. Initials. Fols. numbered irregularly. Joh. Chrysostomus, Quod nemo leditur nisi a seipso (inc. Scio quod crassioribus. f. 1-14v); de reparatione lapsi (Quis dabit capiti, 15-40); ad Theodorum lapsum (Si fletus posset, 40v-46); sermo quod Deus sit incomprehensibilis contra anomios (Quid est hoc? pastor non adest, 46v-52); de compunctione cordis (Cum te intueor, 52v-75); sermo de cruce (Hodierna die noster dominus, 75v-80v); ex epistola ad Theodorum de Salomonis salvatione (Salomon ille mirabilis).

MA 372 (Delta VII 25) Franc. Philelphus, de seriis et iocis. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 372 (Delta VII 25) cart. XV. 71 fols. Initial. f. 1-71v. Franc. Philelfus, de seriis et iocis, a collection of pieces in verse and prose, fragm. at the end.

MA 388 (Sigma II 2) Albertutius de Saxonia, scriptum super Alkabitium. mbr. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 388 (Sigma II 2) McGurk, pp. 3-9. Agrimi, pp. 17-20, no. 19. misc. XIV. Albertus (i.e. Johannes) de Saxonia, scriptum super Alkabitium. Ps.-Ptolemy, Centiloquium, fragm. (excerpt).

MA 391 (Sigma II 8) cart. misc. XV. 74 fols. Cf. Heiberg, Philologus LV (N.F. IX), 1896, p. 736. f. 27v-36v. Brutus, letters, tr. Rinucius Aretinus, with a preface to Nicolaus V (27-27v). 37-45. Bern. Justinianus, oration to Sixtus IV (1471). 45v-5lv. Anon., oration against the Turks, inc. Nescio an hoc in loco. 52-54v. Lombardus a Serico, de dispositione vitae suae, to Petrarch. 59v. Petrarch, carmen. 73-73v. Malatesta Vetus, sonnet to Angelus de Gallis, and reply.

MA 392 (Sigma II 10) Iter Supplementum: misc. XVI. Rime by Agostino Vimercati and others (excerpt).

MA 408 (Sigma II 33) Tibullus and Catullus. With a poem by Marrasius Siculus to Angelina (f. 50-50v), an epigram of Benvenutus Campesanus (f. 139), and a poem of Pius II against the Turks (f. 189v-190v). F. Calonghi, Rivista Indo-Greco-Italica XVII 1-2, 1933, 39-49. G. Cremaschi, Aevum XXIX 1953, 88-94 (excerpt). Iter Supplementum: MA 408 (Sigma II 33) mbr. misc. XV. 189 fols. Cf. F. Calonghi, Rivista Indo-Greco-Italiana 17, 1-2, 1933, pp. 39-49. G. Cremaschi. Aevum 29, 1953, pp. 88-94. Tibullus. Epistola Sapphus. f. 49-49v. Marasii Siculi ad Angelinam amicam epistola, a poem, inc. Angelina meos. - Propertius. Claudianus, de balneis Patavinis elegia. - Catullus. 138. (Bernardinus Campesanus), poem in praise of Catullus 188-189v. Pius II, versus in Turchum (1459).

MA 411 (Sigma II 40) Cart. misc. XV-XVI. Several hands. Fols. not numbered. (f. 2). Anon., de sacerdotio Christi, from Suidas, tr. Barth. Girardinus Brixiensis inc. Christus deus noster. Temporibus Justiniani imperatoris pientissimi (?) delectus est Judeorum princeps cui nomen Teodosius erat, with a preface to Divi Michaelis Muriani abbas (the name is faded), inc. (f. 1-1v) Cogitanti mihi persepe. At the end: Ex Suida... historiam hanc e greco in latinum transtulit Barth. Guirardinus Brixiensis... ducentesime nonagesime quinte olimpiadis anno ultimo decimo octavo Kalendis Septembris. - (Other hand). Liber Abraam de creatione successiva filii..., inc. Triginta duabus viis. At the end: Finis libri Abraham traductus per magistrum Isaac Rome anno... 1488 in vigilia Pentecosthen. - Anon., historical work, inc. Primus qui Romanum arripuit imperium.

MA 413 (Sigma II 42) cart. XVII. Jac. card. Papiensis, epistolae. Include letters ad se ipsum de cardinalatu suo, to Leodrisius Crivellus, Ant. Migliorinus, Ant. Marianus, Nic. Capranica, Angelus Vitellesius, Marianus Sozinus, Helianus Spinula, Prosper Camulius, Franc. Bertinus, Bornius Bononiensis, Guill. Peretius, Jo. Cirignanus, to and from Ant. Allius, to Franc. Patricius, Christophorus Landinus, Jo. card. Atrebatensis, Louis XI, Angelus card. Reatinus, to and from Franc. Philelphus, from Campanus, to Jac. Volaterranus, to and from Bessarion, from Pius II, to Fliscus, from Platina, to Franc. card. Senensis, Carolus Salandus, to and from Greg. Lolius, to Sozinus Bencius, Latinus Ursinus card., Fabianus Monteplicianensis, archiepiscopus Colocensis, episcopus Quinqueecclesiensis, Jo. episcopus Varadiensis, to and from Donatus Acciaiolus, to Ant. Nozetanus, Petr. Acciaiolus, Ant. Petrucius, from Sigismundus Fulginas, to Jo. Franc. Spinula, episcopus Sipontinus, Laur. de Guidetis, Baverius phisicus, Falco Sinibaldus. Also a letter of Campanus to N. Secundinus Venetus.

MA 415 (Sigma II 47) Magister Gasparinus (Barzizza?), vocabularium latinum. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 415 (Sigma II 47) cart. misc. XV. 137 fols. Several hands. f. 80v-82 (second hand). Excerpt from Landino’s comm. on Dante. 83-137 (first hand). Grammatical treatise, inc. Nota quod vocabula quedam sunt mere ad placitum. At the end: vocabula magistri Gasparini (Barzizzae) oratoris clarissimi expliciunt feliciter. (Second hand): Expliciunt vocabula magistri Gasparini oratoris clarissimi.

MA 419 (Sigma II 54) cart. XVI ex. Guido Pancirolus, rea memorabiles, in 2 books.

MA 420 (Delta VII 40) Benedictus (de Nursis) phisicus, de conservatione sanitatis. s. XVI (excerpt). Iter Supplementum: MA 420 (Delta VII 40) mbr. XVI. Benedictus (de Nursia) physicus, de conservatione sanitatis (excerpt).

MA 422 (Sigma II 59) mbr. XV. Damaged by water. 49 fols. f. 1-2v. Leonelius Chieregatus, preface to Nic. Estensis, inc. Non sum equidem nescius. 2v-22. Id., Dialogus ... in quo et consolatio magnifici Francisci Didii et consultatio de mittendis orationibus quas traduxit ad... Nicolaum Estensem continetur, between the author, Franc. Laurus, Christophorus Racanatus, Petr. Chieregatus and Franc. Didius. 22-36. Isocrates, ad Nicoclem, tr. Leonellus Chieregatus, inc. (22v) Qui consueverunt o Nicocles vestes singulari arte contextas aurumque et argentum mirifice elaboratum. 36-49v. Isocrates, oratio Nicoclis, tr. id., inc. Cum periniquo quidam animo sint in eloquentiam.

MA 423 (Sigma III 4) Iter Supplementum: s. XVI. Dictionarium hebraicum graecum et latinum (excerpt).

MA 426 (Sigma III 8) Iter Supplementum: misc. XIV. Albertano, de l’amore, volg. fragm. (excerpt).

MA 427 (Sigma III 12) Iter Supplementum: s. XVI. Regula Benedicti, volg. (excerpt).

MA 429 (Sigma III 14) Jo. Wormatia, ars generalis. s. XVI (excerpt). Iter Supplementum: MA 429 (Sigma III 14) s. XVI. Jo. de Wormatia, ars generalis (excerpt).

MA 430 (Sigma III 21) Iter Supplementum: s. XVI. Jac. Sannazaro, de partu Virginis, in Italian (excerpt).

MA 433 (Sigma III 26) cart. misc. XV. Frater Baptista Mantuanus, de contemnenda morte ad Jasonem Castellum patricium Bononiensem (poem). Id., in vita divi Ludovici Morbioli ad Innocentium VIII (excerpts). Then excerpts from his other poems. Then poems by Franc. Horum. (sic), Franc. Rocociolus, Pamphilus Saxus, Jo. Gazoldus, Petr. Ofredus, Seb. Bastra(?). Excerpts from Mussatus’ Eccerinis. Iter Supplementum: MA 433 (Sigma III 26) cart. misc. XV. 280 fols. Collection of excerpts. f. I top: S. Aug(ustin)i Creme ad usum fratris Jo. Angeli Melii Cremensis manu sua propria scriptus.

MA 436 (Sigma III 34) cart. XVI in. f. 3. F(rater) Baptista Mant(uanus) Carmelita, contra detractores dialogus, between Brunatius and Alexander, with a preface to Ptolemeus Gonz(aga) (f. 1).

MA 447 (Sigma III 57) cart. XVI. 63 fols. f. 1 recto blank. f. 1v-2v. Honofrio Bonnuntio to Alfonso Davalos Daquino Marchese del Vasto, preface. 3-7. Proemio. 7-58v. Della luce e dei colori, in twenty chapters. 58v-61v. Epilogue. 62-63. Table of contents.

MA 450 (Sigma IV 1) Lexicon latinum. mbr. XVI (excerpt).

MA 459 (Sigma IV 21) Iter Supplementum: s. XVI. Dictionarium hebraicum graecum et latinum (excerpt).

MA 473 (Sigma IV 50) Eleuterius Vicentinus, carmina de planctu Virginis Marie. s. XVI in. (excerpt) MA 473 (Sigma IV 50) Boninus Mombritius, de dominica passione, a poem in 6 books. s. XVI in. (excerpt). MA 473 (wrong shelf-mark Lambda IV 50) Maronis res multae e carminibus ad testimonium Novi et Veteris Testamenti. s. XVI in (excerpt). Iter Supplementum: MA 473 (Sigma IV 50) cart. misc. XV-XVI in. 100 fols. Damaged. Old table of contents. Data supplied by Mons. Luigi Chiodi. Cf. Iter I (three entries, one of them with the wrong shelf-mark Lambda IV 50). f. 3-60v. Bonini Mombritii ad ... Sistum Quartum ... de dominica passione, a poem in six books. 60v E.B., epigram. 61-66v blank. 67-75v. Eleuterii Vincentini canonici regularis ad ... Cambium Mediolanensem de Bossis in dive Virginis planc(tum), a poem. 76-76v blank. 77-89. Proba Falconia, Cento Vergilianus. 89-96v. Ex quodam tractatulo (de Sibyllis) Magistri Philippi (de Barberiis) Siculi Ordinis Predicatorum. 97-100v. Expositio alphabeti hebraici.

MA 479 (Gamma IV 5) Ant. Luschus, argumenta on Cicero’s orations. (cf. G. Cremaschi, Aevum XXVIII 1954, p. 89) (excerpt). Iter Supplementum: MA 479 (Gamma IV 5) Cf. Cremaschi, Aevum 28, 1954, p. 89. s. XV. Ant. Luschus, argumenta in Ciceronis orationes (excerpt).

MA 481 (Gamma IV 7, not Lambda VII 7, as the inventory has it) cart. misc. XV. Hentisberus, de insolubilibus. Caietanus de Thienis, expositio super eodem. Id.(?), expositio de scire et dubitare. Hentisberus, de scire et dubitare. Id., de relativis secundum expositionem Gaietani. Hentisberus, de incipit et desinit. Caietanus de Thienis, expositio super tractatu de incipit et desinit. Id., regule super consequentias Strodi. Hentisberus, de maximo et minimo. Caietanus, introductio ad materiam de maximo et minimo per Gul. Hentisberum. Id.(?), de tribus predicamentis secundum Guil. Hentisberum. Copied in 1444.

MA 483 (Gamma IV 9) s. XV (1415). (Joh. Balbus), Catholicon (excerpt). Iter Supplementum: MA 483 (Gamma IV 9) Dizionario latino (1415) (excerpt).

MA 484 (Gamma IV 10) cart. XV. 2 coll. inc. Consueverunt antiquiores. At the end: 1414. explicit liber comenti magistri Pacis Paduani super poetriam novellam editi.

MA 485 (Gamma IV 11) cart. XV. 2 coll. At the end of the main text: Explicit hoc egregium opus doctrinalis .... anno domini MCCCCLVIII... per manus Maphei Ser Johanini quondam (?) domini Castelli de Rizonis de Gandino. Then a few verses and notes, and a short grammatical tract.

MA 487 (Gamma IV 14) Bened. de Nursia, de conservatione sanitatis. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 487 (Gamma IV 14) Agrimi, pp. 23-24. no. 23. misc. XV. Bened. de Nursia, de conservatione sanitatis (excerpt).

MA 490 (Gamma IV 19) cart. XV. Large size, initial. Fols. not numbered. Cf. Heiberg, Philologus LV (N.F. IX) 1896, p. 736. Proclus, Platonis theologia, tr. Petrus Ba(lbus) Pisanus ep. Tropiensis, inc. (f. 11). Omnem Platonis philosophiam carissime Pericles etiam ab inicio secundum optimam proborum voluntatem arbitror splenduisse, des. neque opus est eadem et in hiis rescribere. Finis sexti et ultimi libri Procli de theologia Platonis conversa e greco per me Petrum Balbum Pisanum inclite Tropee urbis in Calabria site episcopum anno domini 1462 die XXII. Marcii... With a preface to Ferdinandus Hierusalem et Sicilie rex (f. 1-4v, inc. Nicolaus de Cusa Sancti Petri ad Vincula Presbiter Cardinalis prudentissime atque invictissime regum), in which he states that he undertook this translation upon the request of Nic. Cusanus, after having translated Alcinous, but finished the work only after Cusanus’ death (1464). f. 4v-10 contain a table of contents. f. 10v is blank.

MA 499 (Sigma III 59; with the wrong shelf-mark Sigma III 19)Iter Supplementum: s. XVI. Nicola Amanio, rime, autogr. (excerpt).

MA 501 (Gamma IV 34) Brunus de Longoburgo, chirurgia, volg. by Andr. Cirambello di Gandino. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 501 (Gamma IV 34) Agrimi, p. 24, no. 24. s. XV. Brunus de Longoburgo, chirurgia, volg. by Andr. Cirambello de Gandino (excerpt).

MA 502 (Gamma IV 35) Iter Supplementum: misc. XVI. Pius II, de morte Eugenii IV; Pii II conclave (ab eodem conscriptum). Jac. Piccolomineus (Ammannatus), conclave Pauli II. Michael Fernus, Conclave Alexandri VI (excerpt).

MA 507 (Gamma V 2) cart. misc. XV. 2 coll. Unnumbered folios. Liber differentiarum conciliatoris (Peter of Abano), copied in 1470 by Jo. Kataneus doctor of Pavia. Questiones conciliatoris ultra differentias. Anatomia Mondini. Girardus de Solo, de febribus. Quedam bone recolecte secundum magistrum (Jacobum?) Forliviensem, at the end: Iste recolecte si sint finite nescio, ego tamen non plus inveni scriptum in quodam libro precioso valde scripto per d. magistrum Guidonem de Cararia Pergamensem. Then Tractatus de pulsibus compillatus per egregium artium et medicine doctorem mihi fratrem carissimum magistrum Michaelem de Cararia, copied in 1470 by Jo. Kataneus ex capitaneis de Arsagho. Iter Supplementum: MA 507 (Gamma V 2) cart. misc. XV. Cf. Agrimi. pp. 25-27, no. 25. f. 1-50v. Petrus de Abano, libri differentiarum conciliatoris flos. 51-157v. Id.(?), Conciliatoris ultra differentias questiones. 161-178v. Mundinus. anatomia. 179-180v. Girardus de Solo, de febribus. 192-203. Galen, liber secretorum experimentorum (tr. Gerardus Cremonensis). 208-211v. Albertus Magnus (i.e., Urso), de effectibus qualitatum. 211v-216v. (Jacobus) Forliviensis, recollecte, taken by Guido de Cararia Pergamensis. 239-243v. Michael de Cararia, de pulsibus. Copied in 1470 by Joh. Kataneus ex Capitaneis de Arsagho, a doctor of Pavia. 250v-252. Notabilia ex libro Galieni de malitia complexionis. 252v-253v. Joh. Kataneus, collecta ex tertio Canonis Avicenne.

MA 508 (Gamma V 4) Caietanus de Thienis, expositio libri de anima Aristotelis. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 508 (Gamma V 4) s. XV. Caietanus de Thienis, expositio libri de anima Aristotelis (excerpt).

MA 509 (Gamma V 7) Iter Supplementum: Cf. Aristoteles Latinus II, p. 882, no. 1271. mbr. XIV. Aristotle, Ethica ad Nicomachum (excerpt).

MA 510 (Gamma V 9) Jacobus domini magistri Isac de Padua, de compositione vocabulorum (1466) (excerpt). Iter Supplementum: MA 510 (Gamma V 9) cart. XV. 208 fols. Jacobus domini magistri Isac de Padua, de compositione vocabulorum. At the end (f. 208): Hoc opus presbiteri Johannis de Zanchis simul convenientis et ab eis extractus est et compillatus per alphabetum complitum (?) fuit ... 1416 (?) die XII decembris in postrantu (?).

MA 513 (Gamma V 16) Paulus Venetus, in libros Posteriorum Aristotelis tractatus. s. XIV-XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 513 (Gamma V 16) s. XV. Paulus Venetus, in libros Posteriorum Aristotelis. Scriptus a me fratre Mariano de Luere O. Serv. (excerpt).

MA 516 (Gamma V 21) cart. XV. Ubertinus Pusculus Brixiensis, Constantinopolis, a poem in 4 books. With an epigram to the author by Johanes Petrus doctor. Copied by Joannes Francischus filius magistri Petri de Mediolano barbitonsoris, 1464.

MA 518 (Gamma V 23) Iter Supplementum: cart. misc. XV. 102 fols. f. 1-1v. Oration at the wedding of Franc. Sfortia, inc. Admiramini forsitan Magnifici Rectores. 2-4v. blank. 5-42. Super Persium, inc. (A)utor iste nomine Persius natione Tuscus. At the end: Explicit expositio Cornuti in Persium die oct(av)o novembr. 1445 Cremone in domo domini Gra.i de Per.olo. 42-57v. Comm. on Horace’s ars poetica, inc. Humano capiti. Materia huius autoris est ars poetica. At the end: Glose poetrie Horatii peroptime quas auspice Deo compilavi die XXII novembris 1445 Cremone. 58-58v blank. 59-79v. Super retoricam, a comm. on Ad Herennium, interrupted in book II, citing Petrus Blesensis (69v), inc. Etsi negotiis ... Victorinus ait Quis enim audeat profiteri rhetorica. 80-82v. Comentum Persii, fragm. at the end, inc. (A)ules Persius Flaccus natus est pridie. 83-83v blank. 84-84v. Supra Valerium, a table of chapters. 84v-85. Preface, inc. Ut hec tabula Valerii cuilibet prosit. 85.102v. Alphabetical table of Valerius Maximus. At the end: Explicit die p° decembris 1445.

MA 522 (Gamma V 27) Logicae tractatus. s. XIV (excerpt). Iter Supplementum: MA 522 (Gamma V 27) s. XV. Logicae tractatus, inc. Quia de dictis loycalibus (excerpt).

MA 525 (Gamma V 39) s. XVI. Steph. Tuccius S.J., Christus Judex, a tragedy (excerpt).

MA 526 (Gamma V 40) cart. XV. Anon. (Burleus), de vita et moribus philosophorum, copied by Dominicus de Lambertis (1460).

MA 527 (Gamma VI 1) cart. XV. Large size. Fols. not numbered. Diodorus, books I-VI, tr. Poggius, with the preface (to Nicolaus V). At the end: Finitus XX Maii anno 1471.

MA 531 (Gamma VI 11) Paulus Venetus, logica. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 531 (Gamma VI 11) s. XV. Paulus Venetus, logica (excerpt).

MA 534 (Gamma VI 18) cart. XVI. 166 fols. f. 1. Annotationes in primum Aristotelis librum de arte rhetorica ex Caroli Sigonii anno secundo. MDLIII. XVII. calend. Novemb. Quas Nicolaus Vendraminus possidet. f. 161-66v. Notes on book II.

MA 535 (Lambda VII 25) Persius, fragm., with the comm. of Gasparinus Barzizza (excerpt). MA 535 (Lambda VII 25) Persius, with a commentary by Ventura de Foro Bergamasco. s. XIII. See G. Cremaschi, Bergomum N.S. 20 (40) 1946, 21-29; 26 (46) 1952, n. 1, p. 1ff (excerpt). Iter Supplementum: MA 535 (Lambda VII 25) mbr. XIII. 2 fols. Information and photographs supplied by Mons. Luigi Chiodi. Cf. Iter I (two references). G. Cremaschi, Bergomum 40 (N.S. 20), 1946. pp. 21-29; 46(26), 1952, no. 1, p. 1. Persius III. 112-118; IV, 1-36(f. 1-1v) and VI, 56-80 (f. 2-2v), with extensive glosses. At the end: Ego Ventura de Foro de Longulo hunc librum scriptitavi et ex diversis commentariis quod utile visum fuit extraxi. Complevi autem in festo Sancti Stephani cur(rente) MCCLXIII. Below (other hand, s. XV). Iste Persius est mei Gasp(er)ini de Barziziis de Pergamo ...

MA 537 (Gamma VI 24) cart. XV. Anon., orthographical treatise covering the letters A and B. Attributed by a later hand on the cover to Regillo Perotti (sic).

MA 540 (Gamma VI 27) Ant. Luschus, argumenta on Cicero’s orations (cf. G. Cremaschi, Aevum XXVIII 1954, p. 89) (excerpt). Iter Supplementum: MA 540 (Gamma VI 27) Cf. Cremaschi, Aevum 28. 1954, p. 89. s. XV. Ant. Luschus. argumenta in Ciceronis orationes (excerpt).

MA 541 (Gamma VI 29) Alb. de Sansonia (i.e., Saxonia), logica (1330) (excerpt). Iter Supplementum: MA 541 (Gamma VI 29) Alb. de Sansonia (i.e., Saxonia), logica (1330) (excerpt).

MA 544 (Gamma VI 32) cart. misc. XV. Two hands. 185 fols. f. 2v. Paris de Putheo, iuris utriusque doctor, libellus de re militari, in 11 books, with a preface to Constantius Sfortia de Aragonia Cotignole comes et Pisauri dominus (f. 1). Perhaps partly autograph. Iter Supplementum: MA 544 (Gamma VI 32) cart. XV. 194 fols. Cf. Agrimi. p. 30, no. 30. f. 2v-185. Paris de Putheo (Paride del Pozzo), de re militari, in eleven books, with a preface to Constantius Sfortia de Aragonia Cotignole comes et Pisauri dominus (f. 1), and a table of chapters (f. 187-194).

MA 551 (Gamma VII 7) Paulus Venetus, logica, fragm. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 551 (Gamma VII 7) s. XV. Paulus Venetus, logica, fragm. (excerpt).

MA 553 (Gamma VII 9) Iter Supplementum: Agrimi, p. 30, no. 31. cart. XV. Guido Bonatti, liber introductorius ad iudicia stellarum (excerpt).

MA 554 (Alpha I 22) Iter Supplementum: cart. XV. 77 fols. Martianus Capella, fragm.

MA 555 (Alpha I 31) Iter Supplementum: cart. misc. XVI ex.-XVII. 506 fols. Several hands. f. 1. Discorsi politici, inc. Piu volte si è ricordato. f. 503-505v (faded). Epistola Card. Baroni ad sacram Cath.cam Maiestatem.

MA 562 (Alpha II 8) Iter Supplementum: cart. misc. XV. 2 coll. 189 fols. f. 1 (fly-leaf, later hand). Frater Philippus de Balneocaballo scripsit hunc librum 1475 hic fuit Minor Generalis. 1v blank. 2. Iste sunt questiones posite in libro Porphirii de mente clarissimi doctoris Antonii Andree de Minorum ordine ..., an old table of contents. 2v blank. 3. Text inc. Girum celi circuivi. 7v. Finis questionis subiecti universalium ... Antonii Andree et incipit comentum super universalia Porfirii comunitatesque eius super predicamenta Aristotelis ac principia divisiones Boetii peryermeniasque ... 8. inc. Cum sit necessarium Grisosori (sic) et ad eam. Liber iste in duas dividitur partes. 22. Explicit scriptum fratris Antonii Andree ordinis minorum super universalibus Por(phy)rii. 22v. inc. Comune quidem est omnibus etc. Postquam Por(phyri)us determinavit de quinque universalibus. This text ends 27v. 28. Scripsit in tabulis ... Liber iste est de X vocibus significantibus. 57v. Explicit comentum Antonii Andree super Aristotelis predicamentis ... 1474. - inc. Quotiens autem solet ... Hec est tertia pars huius libri. 64v. Explicit scriptum fratris Antonii Andree ... super postpredicamentorum Aristotelis tractatu quod ego frater Philippus a Bagnacavallo ordinis eiusdem transcripsi Ferarie 1475 die vero 2la mensis octobris. 65. Sumens reliquias ... Liber iste agit et tractat de aliis sex predicamentis (comm. on Gilbertus Porretanus, liber sex principiorum). At the end (70v): scripta per me fratrem Philippum a Bagnacavallo ... in almo conventu Ferrariensi Biblicum 1475. f. 71. Actio est secondum (sic) quam in id. 91. Explicit dictum super sex principia editum a fratre Antonio Andree ... 1476 Ultima mensis Julii scriptum per fratrem Philippum de Bagnacavallo. 91v-92. Table. 92v blank. 93. inc. Primo queritur utrum demonstratio sit subiectum libri posteriorum. 177. Et sic est finis huic ultime questioni primi libri Apolinaris super primo posteriorum editi. 177v blank. 178. Table of questions of Apolinaris. 178v-180v blank. 181. Circa secondum (sic) librum posteriorum queritur primo. At the end (f. 189): 1475. Expliciunt questiones ... Marsilii de Inguen super secondo (sic) libro posteriorum ... et per me scripte fratrem Philippum de Bagnacavallo ex minorum ordine in almo conventu Ferariensi dum Biblicatus officio gaudebam et in vigilia assumptionis Virginis Marie. 189v. Table. 190-192v blank.

MA 564 (Alpha II 18) Iter Supplementum: mbr. XIV. 129 fols. Drawings. Boethius, consolatio, volg.

MA 566 (Alpha II 22) Iter Supplementum: cart. XVI. 107 fols. f. 1. Observationes in XIIm p(ri)mae phy(losophi)ae librum legente ... F. Jacobo Bangio Pedimontano. In the corner: anno LIIII. f. 39-104. Praelegente Rdo. Bangeo (sic) Pedemontano in 2dam partem XII Metaph(ysicae), with questions. 104v blank. 105-107. Table of contents. 107v blank.

MA 571 (Delta I sopra 11) Tractatus astrologiae, inc. dixit Ptho(lemae)us iam scripsi tibi. s. XIV. Data supplied by Prof. Luigi Chiodi (excerpt). Iter Supplementum: MA 571 (Delta I sopra 11) Data supplied by Mons. L. Chiodi. Agrimi, pp. 31-33, no. 33. misc. XIV. (Ps.-Ptolemy, centiloquium, tr. Joh. Hispalensis). Joh. de Saxonia, comm. on Alcabitius. Hermes, Centiloquium (tr. Stephanus Messanensis) (excerpt).

MA 575 (Sigma VI 19) mbr. XIV. 27 fols. Cf. G. Cremaschi, Stefanardo da Vimercate (Milan, 1950), p. 13-65; 105-187. (Stephanardus de Vicomercato), opusculum de controversia hominis et fortune, a poem, inc. (f. 4v), Sumite thesauro de paupere dona Camene, with a prose preface (f. 2-4, inc. Quassationis articulo egre mentis remedium optimum est). With interlinear and marginal glosses.

MA 579 (Sigma VI 10) Iter Supplementum: Agrimi, pp. 33-34. no. 34. cart. misc. XIV-XV. Mundinus de Foro Julii, Abbrevatio synonymorum Simonis Januensis (excerpt).

MA 583 (Delta VIII 6) Hier. (Mercurialis) Forliviensis, lectiones de morbis et particularibus (i.e., particularibus) (excerpt). Iter Supplementum: MA 583 (Delta VIII 6) Hier. (Mercurialis) Forliviensis, lectiones de morbis et particularibus (excerpt).

MA 592 (Lambda I 3) Ant. Guarnerinus de Padua, herbae quaedam depictae (1441) (excerpt). Iter Supplementum: MA 592 (Lambda I 3) Agrimi, p. 35, no. 37. Anon. treatise on herbs, volg., with illustrations. At the beginning of the illuatrations (f. 44): Iste herbe picte sunt per me magistrum Antonium Guarnerinum filium olim Bonaventure de Padua MCCCCXLI decimo octavo iulii in civitate Feltrina. Verified by Dott. Gianni Barachetti (excerpt).

MA 593 (Sigma V 5 (2)) Jo. de Toleto, de sanitate corporis conservanda. mbr. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 593 (Sigma V 5) mbr. misc. XV. 44 fols. Cf. Agrimi, pp. 35-36, no. 38. f. 24-31v. Liber de sanitate corporis conservanda a magistro Johane (sic) de Tolleto compositus, inc. Scribitur ab Ysaac in libro Viatici.

MA 602 (Gamma VII 12) Stephanus Arlandi, repertorium graduationis medicinarum simplicium et compositarum antidotarii. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 602 (Gamma VII 12) cart. XV. 2 coll. 82 fols. Cf. Agrimi, p. 37, no. 40. f. 1. Repertorium graduationis medicinarum simplicium et compositarum Antidotarii Nicolai per modum comenti dirrectivi (?) ad Petrum Curaldi (?) praticare volentium, a revision of the Antidotarium Nicolai Salernitanii. The text begins Ego Nicolaus, the preface begins Sicut Ruth paupercula and indicates the author: ego Stephanus Arlandi.

MA 604 (Gamma VII 14) Franc. Patricius, de institutione reipublicae. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 604 (Gamma VII 14) s. XV. Franc. Patricius, de institutione reipublicae (excerpt).

MA 606 (Gamma VII 16) Iter Supplementum: Caietanus de Thienis, expositio libri de anima Aristotelis. s. XV (excerpt).

MA 610 (Delta VIII 1) Iter Supplementum: Agrimi, p. 38, no. 41. cart. XIV. (Gentilis de Fulgineo?), de febribus, fragm. at the end (excerpt).

MA 611 (Lambda I 20) cart. misc. XV in. Partly faded. Several hands one of which may be that of Uberto Decembrio. Fols. numbered irregularly. Data supplied by L. Bertalot and Prof. Luigi Chiodi. (f. 1). Epistola missa per Florentinos Senensibus scripta per Ser Colucium (Salutatum) civem Florentinum. Petrarch, letter (1v). Anon. letter to Calvus de Luschis, inc. Stravit me sepe mondanarum rerum inconsulta fragilitas (4v). Barth. de Castro, letter to Tomaxius de Malumbris (5v) and reply (6). Petrarch, letters (7-25), including a letter from Charles IV (20). Joh. Chrysostomus, neminem ledi nisi a semet ipso, inc. Scio quod crassioribus (25-34v). Anon., story, inc. Homo prespicui sanguinis (34v-36v). De Theofasto philosopho, inc. Theofastus discipulus philosophus Aristotilis (36v-37v). Florentine and Milanese state letters (37v-44v). Franc. Petrarcha pro Bernabove Vicecomite, letter to Jac. Busularius, inc. Tuorum fama (44v-45). Petrus de Alvarotis, oration (45v-47). Ubertus de Decembris, letter (1422, f. 47-47v); sermo factus ad missam novi sacerdotis (47v-48); in questione proposita utrum maioris sit dignitatis Marchio an Comes (48-48v). Epitaphium Uberti Decembris (48v). Petrarch, Griseldis (55-58v). Joh. de Ferandis de Trivillio gramatice professor, sermo factus ad missam novi sacerdotis (1435, f. 59-59v). Ex epistolis Antonii Panormite, an excerpt (60v). Incipit primus apologus qui vocatur Hermestes Maffey de Grassis de Vaylate ad... Johannem professorem grammatice, a story (61-65v). Verses from Petrarch’s Africa (66). Verses from the first eclogue of Michael Carrariensis Bergomas (66v).

MA 612 (Lambda II 14) Onoratus de Almania O.S.B., practica medicine. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 612 (Lambda II 14) cart. misc. XV. 66 fols. Cf. Agrimi. pp. 39-40, no. 43. f. 21-66. Vere iste liber est columna omnium praticantium compilatus per ... H(enricu)m de Foro de Fuurum (?) ... civem Tridentinum ..., inc. Sicut dicit Galenus primo simplicis medicine (perhaps Joh. de S. Amando, areolae de conferentibus et nocentibus). At the end: Explicit quedam practicella ... completa per dominum Henricum de Almania bassa monachum ordinis Sancti Benedicti anno ... 1474 ...

MA 613 (Lambda II 32) cart. misc. XV. 146 fols. Recolectio quarundam epistolarum a diversis viris et sapientissimis poetis clare et (?) pulchre contextarum (this title appears on f. 2), a collection of humanist letters. It begins with a poem of Anselmus Canis to a bishop (f. 2), a reply (2-2v), and a letter of the same Anselmus (2v-3) who probably made the collection. The senders of the letters include: Guarinus (3v-5; 16-19; 30; 52v-53v; 59v-64v; 82v-85; 86v-88; 93v-102; 104v-121); anon.(5; 8-12; 13-13v; 16v; 19; 34-38v; 45v-48; 88-88v; 102-104v; 121-123v; 144); Lucas Vernatius (5v-7v); Ambr. Crivellus (to Guinifortis Barzizius, f. 12-13); Poggius (13v-15v; 30-32; 53v-59); Gasparinus Barzizza (15v-16; 34v-35; 48-52; 144v); (P.) Candidus (December, for the Duke of Milan, f. 19-22); Feltrinus de Boyardis (22-23v); Ant. Pessina (24-25); Ant. Cremona (25-26); Anselmus Canis (to Guarinus, 27v-28v); Ant. Panormita (28v-30; 38v-40v; 91-91v); Guinifortius Barzizius (32-33v); Mapheus Vegius (36v); Joseph Bripius (40v-45v): Plutarch (to Trajan, 53v); Leon. Brunus (59-59v; 90-91); Plato (2 letters to Archytas, inc. Audio te imprimis familiarem esse, and inc. Que venerunt commentaria mirabile quam libenter, f. 59v); Gabriel Tegatius (to Lamola); Jo. Lamola (de pudicicie sive castitatis laudibus epistola, to Guidant. Lambertinus, f. 64v-67); de litterarum laudibus epistola, to Jac. Foscarus, 67-71; to Paulus Pergamensis, 71v-73); Nic. Botanus (to Abellus Amerinus, 73-73v); Philippus rex (to Aristotle, inc. Filium mihi genitum, 73v); Bartolomeus (to Jacobus, 73v-74); Isota Nogarola (74-75); anon. (i.e., Lombardus a Serico, to Petrarch, inc. Fervet animus te videndi, 75-76v); anon. (i.e., Carolus Marsuppinus, preface of his version of Homer’s Batrachomyomachia, inc. Nuper suavissime Marasi, 77-77v); Phil. Maria Vicecomes (ad Januenses, 77v-78, and reply, 78-79); Gregorius G(uarinus, to Rob. Urseus, 79v); Bartolameus Urius (to Marsilius Morus, 79v-80); anon. (inc. Siquid agam cognoscere velis, 80-80v); Pilatus (80v-81); Petrus Tho(masius, 81-81v); Georgius Vallegussus (81v-82v; 88; 89-89v); Hier. Guarinus (85-86); Manuel (Guarinus, to Bessarion, 86-86v); Porcellus (89v-90); anon. (perhaps Guarinus, to Leonellus, 92-93v); Hier. Guarinus (an epigram, 96), Gregonus Guarinus (123v-126); Petri Thomasii epistolarum familiarium liber (126-139v, with letters to and from Poggius and Philelphus); Nic. Stroza (to his brother Titus Stroza, 139v-141); Timotheus Mafeus Veronensis (de laudibus sacrarum literarum, to Hier. Sophia, 141-142v; to Hermolaus Barbarus protonotarius, 142v-143; to Paulus pater, 143-144); Marchus Aure(lius, to Nicolaus Sangondinus, i.e., Sagundinus, 144-144v); Omnibonus Leonicenus (to Zacharias Barbarus, 145-145v; to Laur. Valla, 145v-146).

MA 615 (Delta IX 9) Iter Supplementum: mbr. XIII. 135 fols. Not in Aristoteles Latinus. Porphyry (Isagoge. f. 1-6). Aristotle, Praedicamenta (6v-15); Perierminias (15v-20). (Gilbertus Porretanus), liber sex principiorum (20v-24v; 25 blank). Aristotle, Topica (25v-65); Elenchi (65v-76v); Priora (77-111); Posteriora (111-135v).

MA 620 (Lambda V 24) Tractatus de fine hominis in hoc seculo. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MA 620 (Lambda V 24) cart. misc. XV. 2 coll. 98 fols. Collection of theological treatises, one of them entitled De fine hominis in hoc seculo.

MA 628 (Delta IX 19) Appian, de bellis civilibus; Illiricus; Celticus. Tr. P. C. Decembrius. mbr. XV-XVIII (excerpt). Iter Supplementum: MA 628 (Delta IX 19) mbr. XV. 157 fols. (the first two fols, are damaged). Initials. f. 1. P. Candidi (Decembrii) de civilibus Romanorum bellis ex Appiano Alexandrino ex Graeco in Latinum traductis, Liber primus, inc. Senatus populusque Romanus. There are initials but no headings for books II (f. 70), III (94v) and IV (127). f. 151. P. Candidi de civilibus Romanorum bellis ab Appiano Alexandrino traductis in latinum liber quintus finit. 151v-156. P. Candidi liber qui Illirius inscribitur ex Appiano Alexandrino traductus in latinum, inc. Illirios Greci eos existimani. 156-157. P. Candidi liber qui Celticus inscribitur ex Appiano Alexandrino traductus in latinum, inc. Celte primi Romanis insurrexisse dicuntur. At the end: Explicit Celtice historie liber perbrevis.

MA 632 (Delta IX 14) Iter Supplementum: Agrimi, pp. 41-42, no. 46. misc. XV. Gentilis de Fulgineo, de febribus (excerpt).

MA 633 (Delta IX 8) Commentum Aphorismorum Hippocratis. mbr. XIV (excerpt). Iter Supplementum: MA 633 (Delta IX 8) Agrimi. p. 42, no. 47. mbr. misc. XIV. Hippocrates, Aphorismi, cum commento Galeni (excerpt).

MAB 2 (Alpha V 16) Iter Supplementum: cart. XVI. Fols. not numbered. (f. 1-1v). Jo. Hieronymo Gromulo Paulus Zanchus, a prose preface, dated Bergomi Nonis Februarii ... 1572. (f. 2). In maritimam contra Turcas victoriam classicam Achillis Mutii, a poem. - Pia precatio ad Dominum, a poem. - Bergomum patriam alloquitur, a poem. - Pauli Banniati ad lunam conversio, a poem.

MAB 4 (Gamma II 25) Iter Supplementum: Alchemical treatises, collected by Gio. Maria Rota, 1513 (excerpt).

MAB 5(Gamma III 24) Grammatica latina. mbr. XIV (excerpt). Iter Supplementum: MAB 5 (Gamma III 24) mbr. XIV-XV. 18 fols. Cf. Bursill-Hall, p. 33. f. 1-18v. Anon. grammatical treatise, inc. Nota quod gramatica est scientia recte loquendi recteque scribendi origo et fundamentum omnium liberalium artium. The attribution to Barzizza has been suggested.

MAB 8 (Delta V 3) mbr. XV. Initials, coat of arms. Johannis Michaelis Alberti Charariensis sermones obiurgatorii, a collection of 15 satires in hexameter. The beginning of the 8th satire is faded. On the first fly-leaf, there is a verse preface (probably by the author) to Bern. Bembus, and an accompanying poem to the same by Marcus Mauritius Andreas Bereta Bergomensis. Iter II: Jo. Mich Alb. Carrariensis, sermones obiurgatorii. Cf. de Marinis, vol. II, p. 69, n. 1509 ter.

MAB 9 (Delta V 7) Frater Paulus Bergomensis, de apologia religionis fratrum Heremitarum. mbr. XV (excerpt). Iter Supplementum: MAB 9 (Delta V 7) mbr. XV. 49 fols. Decorated. f. 1-2v. Libellus de apologia religionis fratrum Eremitarum Ordinis Sancti Augustini contra falso impugnantes ad ... Guillelmum de Estouteville Card., a preface in which the author calls himself Frater Paulus Bergomensis ... Heremita, inc. Sepius in me ipsum conversus. 2v-49v. Text, a defence of Augustinian Hermits against the Augustinian Regular Canons, and especially against a writing by Dominicus de Tarvisio Canonicus Regularis (f. 1v, in the preface).

MAB 10 (Delta V 8) cart. XV. 21 fols. f. 2-20v. Joannis Michaellis Guidonis Carariensis filii Bucolicum carmen, in 6 eclogues. Copied per me Bethmum Zarlam anno dni. 1475 die 15 maii. f. 21-21v. Id., poem to Petr. Ponzonus, and another short poem.

MAB 13 (Delta VII 11) Bernardini comitis Covensis omnimodae historiae memorabilia, fragm. mbr. XVI (excerpt). Iter Supplementum: MAB 13 (Delta VII 11) mbr. XV ex.-XVI in. 145 fols. Bernardini Co(mitis) Covensis omnimodae historiae rerum memorabilium libri (cf. title on f. 8), a fragment containing the end of book II (cf. f. 7v), all of books III-VI (f. 8-118) and the beginning of liber VII et ultimus (f. 118).

MAB 16 (Sigma II 43) Iter Supplementum: cart. XVI. 79 fols. Rime, partly in dialect, attributed in the inventory to Giov. Bressani. There are verses to Andr. Dandolo (f. 21). on Maria Suarda (67), and one entitled A.M. Trusardo Medolaco Gio. B. (67v).

MAB 17 (Sigma III 18) cart. XVI. Joannes Bressanus Bergomensis, tumuli, with a preface to Hippolytus Estensis card. (1550). Include verses in latin, volg. and dialect on Franc. Suardus, M. A. Columna, Prosper Columna, to Alvigio Atlasio, on M. A. Benalius, Erasmus, Franc. Carraria phisicus, Daniel Venerius, Bembo, Vittoria Colonna, Paulus Rhamnusius, Ariosto and Marcellus II. At the end, some epigrams on the author.

MAB 18 (Sigma III 54) Andr. Lancianesi, Discorsi sulli notabili errori dalla creazione del mondo sino all’anno 1560. s. XVI (excerpt). Iter Supplementum: MAB 18 (Sigma III 54) s. XVI. Andr. Lancianesi, discorsi sulli notabili errori dalla creazione del mondo sino all’anno 1560 (excerpt).

MAB 19 (Sigma III 60) Photostatic copy of a ms. s. XV (owned by Da Ponte in Brescia). 4 pp. Joannis Michaelis Alberti Carariensis.. ad.. Franciscum Pontanum de fato et fort(una) liber unicus adversus Crysippum et Diodorum et Ciceronem, inc. Cum animadvertimus Francisce Pontane. Only the first few pages.

MAB 21 (Sigma IV 37) Franchinus Gaforius, musica praticabilis (1487) (excerpt). Iter Supplementum: MAB 21 (Sigma IV 37) cart. misc. XV. 102 fols. f. 1-100. A musical treatise, fragm. at the beginning, having lost its preface and first chapter. The text begins with chapter 2. Late note: Franchini Gaffurii Practica musica. At the end (f. 100, in a different hand): Hoc opusculum scriptum et notatum fuit per fratrem Alexandrum de Assolariis de Albino ordinis Carmelitarum observancie in conventu nostro Bergomi ... MCCCCLXXXVII die prima mensis decembris. 100v-102. Musical notations. 102v. Latin poem on music.

MAB 23 (Sigma IV 46) cart. XVI. Guidotto di Pristinari, rime, with a preface to Madalena Marna Sicca e Suarda.

MAB 24 (Psi I 30) Jac. Tiraboschi, de laudibus Bergomensium. s. XV (excerpt). Iter II: Jac. Tiraboschi, de laudibus Bergomensium. Psi I 30. Verified by Prof. Luigi Chiodi. Cf. De Marinis, vol. III, p. 63, n. 2886 (with the shelf mark Delta 1. 30). Iter Supplementum: MAB 24 (Psi I 30) cart. misc. XV. 21 and 35 fols. Old binding. Several hands. f. 7-14. Augustine, sermon, volg. 19-19v (folded sheet). Latin poem, inc. (H)anc dum poeta mali (?) verecundus fabulam. f. 1-30v (other hand, new numbering). Jacobi Tyrobuschi ad ... Joannem Carulum Tirabuschum carmen saphicum de laudibus Bergomensium contra externos. At the end: Jacobi Tyrobuschi ad ... Joannem Carulum Tyrobuschum ... carmen saphicum de laudibus Bergomi ...

MAB 25 (Psi II 6) Jac. Vavassori (notary, s. XIV ex.), summarium in quosdam Aristotelis tractatus (excerpt). Iter Supplementum: MAB 25 (Psi II 6) cart. misc. XIV. 43 fols. f. 1-1v. A prayer. At the end: Ego Jacobus de Verdello scripsi istam orationem. 3. (Dizionaretto latino bergamasco). 5-6. Propositiones topicorum Aristotilis (books I-III). 6-9. Auctoritates libri posteriorum. 10-12v. De anima (books II-III). 13-27v. Distinctiones questionabilles super loigica (sic). At the end: Expliciunt distinctiones questionabiles super loyca compilate. 30-30v. Tractatus de inventione medii termini. 31-31v blank. 32-43v. More logical notes. The inventory gives Giacomo Vavassori da Verdello as the scribe and compiler.

MAB 26 (Psi II 31) mbr. XV. Initial, coat of arms. Joannis Michaelis Alberti Carariensis de Jesu Cristi incarnatione oratio apud Bergomum habita (1463). At the end, a letter to Jo. Barotius episcopus Bergomensis.

MAB 28 (Psi III 76) Hier. Peregrinus, carmen ad Jo. Hier. Albanum (1547) (excerpt). Iter Supplementum: MAB 28 (Psi III 76) cart. XVI. 21 fols. Drawing on f. 21. f. 1-1v. Hier. Peregrinus to Jo. Hieronymus Albanus, a preface in Latin prose, dated Quinto Idus Junias MDXXXXVII. f. 1-21. Id., Latin poem to the same.

MAB 29 (Alpha I 37) Iter Supplementum: cart. misc. XIV-XV. 2 coll. 91 fols. Fragment of a Latin and Bergamasque dictionary. f. 10v-86v. Frater Gisalbertus de Pergamo ordinis fratrum minorum, comm. on the Disticha Catonis, inc. (C)um animadverterem etc. Iste libellus dividitur in tres partes. With a preface to Albericus de Roxiate (f. 10, inc. Cor sapientis queret doctrinam ... Quod verbum in vobis verificatur) and an introduction (f. 10, inc. Nunc ergo filii audite me, Beati qui custodiunt vias meas). At the end, an index (86v-90).

MAB 33 (Gamma VI 8) cart. XVI. Marcus Publius Fontana Bergomas, Poemata. Include: Delphinis. poem in 3 books, to Jo. Delphinus Brixiae episcopus. Heroica carmina, some of which are to Ant. Martinengus upon the visit of Henry III of France, on Tasso, and to Franc. Diedus Bergomi praetor. Iter Supplementum: MAB 33 (Gamma VI 8) cart. XVIII. See Iter I, p. 9 (where the date is wrongly given as s. XVI).

MAB 36 (Delta II sopra 14) Iter Supplementum: misc. Several fascicules. Cf. Agrimi, p. 42, no. 48. fasc. 13 (cart. misc. XV, 3 fols.). Medical consilium against podagra. Notes. Epigrams. Recipes. fasc. 15 (cart. XVII). Bernardino Baldi, Contaggio di Clusone 1630.

MAB 38 (Delta IX 21) Ambr. Calepinus, dizionario latino volgare. s. XV-XVI. Perhaps autogr (excerpt). Iter Supplementum: MAB 38 (Delta IX 21) Ambr. Calepinus, dizionario latino volgare. s. XV-XVI, perhaps autograph (excerpt).

MAB 39 (Delta IX 22) Ambr. Calepinus, dictionarium latinum, autogr. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MAB 39 (Delta IX 22) Ambr. Calepinus, dictionarium latinum. s. XV, autograph (excerpt).

MAB 41 (Lambda V 6) cart. XV. Large size. 2 coll. Fols. not numbered. Jo. Mich. Alb. de Carraria, scriptum super libro de maximo et minimo Hentisberi. Blank pages. Anon. (id.?), treatise, inc. Fui novissime a provocatore meo provocatus ut sicuti in libello de maximo et minimo fecimus ita pariter in libro Hentisberiano de tribus predicamentis faceremus. Blank pages. Anon., (id?), treatise, inc. Advertendum est circa questiones magistri Marsilii dinguen de generatione et corruptione. Blank pages. Anon. question, inc. Queritur utrum tempus consequatur motum. - (l col.) Anon. question, inc. Queritur utrum forma ante quam de potentia materie exeat necessario in ipsa materia habeat esse inchoativum. - (2 coll.). Questio 4 i phisicorum disputanda generaliter est utrum locus sit ultima superficies corporis ambientis locatum immobiliter.

MAB 42 (Lambda V 15) cart. misc. XVI. Corrections. Anon. Latin poems. Aloysius Athalasius Bergomensis, verses for Petrus Coleus, to Mathias Suardus, on M. A. Columna. Id., letter and poem to Forestus (1522). Ventura Forestus, poem to Athalasius. Poems by Andr. Navagerius (?), Hier. Poncinus and Ventura Forestus (to Hier. Poncinus).

MAB 48 (Psi V 46) Iter Supplementum: Basilio Zanchi, lettera (1542) (excerpt).

MAB 57-58 (Psi VII 1) s. XIV. A group of documents, with the title: Manoscritti ritenuti autografi di Alberico da Rosciate.

MAB 59 (Psi V 1) Iter Supplementum: misc. Several fascicules. fasc. 1 (s. XV, 14 fols.). f. 1-4v. Tractatus de balneis Triscurii. 5-8. Regula balneorum Vallis Triscurii. Del sito de li bagni de Trescore, by Barth. Albanus. 8v blank. 9-14v. Descriptio balneorum Vallis Triscurii magistri Ludovici Zumalia Bergomei.

MAB 60 (Delta IV 17) cart. XV. Anon., disputatio de fato et fortuna, with a preface to Franciscus Pontanus. The author is Jo. Mich. Alb. Carrarius, cf. cod. Sigma III 60.

MAB 61 (Delta V 16) Gasparinus Barzizza, epistolae ad exercitationem accommodatae. Guarinus, de diphthongis. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MAB 61 (Delta V 16) cart. misc. XV. 80 fols. Cf. Bursili-Hall, p. 33. f. 1-55v. Gasparinus (Barzizza) Bergomensis, form letters, inc. Gaudeo plurimum. 56-57. Anon. oration addressed to Philippus (Vicecomes Mediolani dux), inc. Etsi hoc meum ineptum dicendi genus multis antea diebus facere instituissem illustrissime princeps fortissimeque dux. 57-58. Short speeches of Aeschines, Demades and Demosthenes. 58-59. Oratio Gasparini Bergomensis (sic), inc. Nihil habes rex Alexander (Oratio Demosthenis ad Alexandrum). 59. Alexander (i.e., Philippus) Aristoteli, inc. Filium mihi. 59-70v. Sinonima Ciceronis. 70v-73. Guarinus, de dyphthongis, to Florius Valerius. 73v-74s. Oration. inc. Quom omnes qui tuam adeunt sanctitatem. 74v-76v. Another, inc. Vellem hoc die rex clarissime. 76v-77v. Another, inc. Si recte a nostris maioribus illustris rex. 78-79. Another, inc. Tandem rex serenissime. 79-80v. Another, fragm. at the end, inc. Quantum tue foelicitati gratulor.

MAB 62 (Gamma IV 26) cart. XV. Incomplete in the beginning, and mostly faded. 123 fols. Franciscus Occha Pergamensis, epistolae, in seven books. Include letters to and from Gaspar Corius, to Virgilius Daibritus (?), Marchus Andreus (1429), Baldessar Phillipinus, Amidolus Novariensis, to and from Facius Galeranus, to and from Guinifortis Mainerius, to Andr. Carpanus, to and from Ant. Occha, ad Hergotillem Bergomensem Panormitam, to Guinifortis Albatarius, Steffanus Carlus Mediolanensis, Jac. de Canevatio, to and from Jo. Ferandus, to Steffanus Maldotus Triviliensis, Emiconus Bulcius, to and from Arundolus de Previonibus, to Archangellus Mediolanensis, to and from Jac. Bechetus, to and from Petrus Pergamensis, from Petrus de Brembate, to and from Steffanus Fliscus, to Melchio de Philippinis, Jac. Corregius, Michael Pergamensis, Jo. Barbavaria, to and from Jo. Ant. de Captaneis de Vicomercato, to Ant. Comellus, to Saxo and Sanga, Gabriel Manicia, Henricus de Sabaudia, Guinifortis Barziza, Millo de Carraria, Vitalianus Bonromeus, Galotus Toscanus, Joh. Bononiensis, Jo. Scandella, Casparius Andreae, Marcus Occha, Ant. Montisferrati, Jac. Ferrarius ex Carravazio, David Varisiensis, Jo. Campesius, Mafeus Vegius, D(omino) Delacruce, Gaspar Pallatius, Petrolus Zuconus, Baptista Jacopus, Bernabos Ceriniscus, card. Placentinus, Conradinus Vicomercatus, Ugolinus de Cavitellis, Dalffinus de la Pergola, Comes Galasius Corigie, Zillius and Marius Corigii, Ant. Forlonus, Ant. Rozonus, Nic. Arzimboldus, Aluisius Crottis, Naestor Factia, Cato Sachus. Iter II: Aluisius Crotlis. Read: Aluisius Crottus.

MAB 68 (Delta III 34) mbr. XV. Initial, miniature. Some folios, and a coat of arms, have been cut out. 18 fols. f. 1-17. Joanis Michaelis Alberti Guidonis Carariensis filii Bucolicum carmen, in 6 eclogues. With accompanying verses by Jo. Petrus Papagnus and Jo. Mathias Rosa (?) (fly-leaf in front), and by Oliverius Augustus (f. 18).

MAB 69 (Delta IV 47) mbr. XV. Frater Paulus Bergomensis O.S.A., historia S. Monicae. At the end, a carmen in S. Monicam by Paulus de Spinosis.

MAB 70 (Delta VI 9) Paulus Ursinus Bergomensis, constitutio grammaticae. s. XV (excerpt). Iter Supplementum: MAB 70 (Delta VI 9) cart. XV. 43 fols., plus blank pages. Cf. Bursill-Hall, p. 33. f. 1-15v. Anon. grammatical treatise, inc. Quot suoi concordantie. 16-43. Pauli Ursini Bergomensis studiorum humanitatis latinissimi tyronis pro puerorum institutione non in culta (sic) grammaticae rei preceptio. inc. (G)rammatice est scientia recte loquendi scribendique et interpretandi rationem prestat.

MM 6 (Alpha II 39) Iter Supplementum: cart. XVIII. 172 pp. Vita di Giambattista Vico scritta da se medesimo.

MM 85 (Delta II 19) Epitome in universam geographiam. s. XVI (excerpt). Iter Supplementum: MM 85 (Delta II 19) cart. XVIII. 137 pp., plus blank pages. Cf. Iter I, p. 7 (with the wrong date, s. XVI). Ex mathem(atic)a epitome in universam geographiam.

MM 97 (Delta III 62) Iter Supplementum: s. XVIII. Battista Guarini, rime (excerpt).

MM 98 (Delta IV 2) cart. XVII. Sosius de urbe Lucana, Praelatus Casinensis nempe, moduli sive formulae supplicum libellorum...

MM 103 (Delta V 36) cart. XVII. Jo. Mich. Alb. Carariensis Guidonis filius, de Jesu Christi incarnatione oratio apud Bergomum habita (1463), with a gap towards the end. Then a letter of the same to Joannes Barotius episcopus Bergomensis.

MM 147 (Sigma II 25) De logica tractatus. s. XVI (excerpt). Iter Supplementum: MM 147 (Sigma II 25) s. XVI-XVII. De logica tractatus (excerpt).

MM 164 Nicola Amanio, rime. autogr. XVI. (excerpt).

MM 191 (Sigma IV 51) Iter Supplementum: misc. XVIII. Rime by Ant. Tebaldeo, Vittoria Colonna, Pietro Bembo, Lod. Ariosto, Giov. Guidiccioni, Giulio Camillo Delminio, Franc. Maria Molza, Bened. Varchi, Aless. Piccolomini, Ant. Franc. Grazzini, Franc. Berni, Alfonso Pazzi, Bern. Tasso, Eustachio Manfredi, Girol. Muzio, Franc. Coppetta, Giov. della Casa, Bernardino Rota, Annibale Caro, Torquato Tasso, Gabriello Chiabrera, Giusto de’Conti, Angelo Poliziano, Jacopo Sannazaro, G. B. Amalteo, Bernardino Tomitano, Angelo di Costanzo, Luigi Tansillo and Bernardino Baldi (excerpt).

MM 250 (Lambda I 16) Iter Supplementum: cart. misc. XIX. 280 pp. (Title page). Francisci Baconis ... Historia vite et mortis (ex editione Francofurti ... anno MDCLXV) ab Jo. Aloysio Carraria ... exscripta et notis aucta etc. necnon Italico sermone in Epitomen redacta an. 1843. pp. 3-30. Vita Francisci Baconis. 31-38. Adnotationes et observationes Jo. Aloysii Carrara. 39-42. (Bacon), de regimine valetudinis. 42-46. The same in Italian. 46-47. De deformitate. 49 (title page). Historia vitae et mortis (by Bacon). 50. Preface. 51-240. Text. 241. (Bacon), de studiis et lectione librorum, with notes of Carrara.

MM 285 (Psi III 45) Iter Supplementum: s. XVIII. Paolo Sarpi, opinione (excerpt).

MM 302 (Delta II 30) Iter Supplementum: s. XVIII. Lod. Dolce, La Hecuba, a tragedy (excerpt).

MM 309 (Gamma I 20) Iter Supplementum: cart. misc. XVIII. 133 pp. Now MM 309. Cf. Iter I, p. 7 (with the wrong shelf-mark Gamma VI 20). Galilei, lettere (nos. 1-6; 13-14). Lettera inedita del Viviani (7). G. B. Baliani, letters to Galileo (8-12; 16-20). G. B. Regalini, letter (15). Tom. Cava, spiegazione del paradosso di un punto equale ad una circonferenza (pp. 125-133).

MM 314 (Delta III 15) Iter Supplementum: cart. XVIII. 32 pp. Decorated. pp. 1-3. Hannibali Bentivolo ... Joannes Sabadinus de Arientis, preface, inc. Havendo io come ardente. 4-32. Id., description of the Bentivoglio garden, to Isabella Gonzaga, inc. Questo giorno nominato al nome de Jove.

MM 319 (Psi II 43) Iter Supplementum: s. XIX. Pietro Aretino, opere (excerpt).

MM 337 (Gamma I 43) Laur. Justinianus, de incendio divini amoris. mbr. XV (excerpt).

MM 340 (Sigma I 12) Iter Supplementum: misc. XVIII. Hier Aleander iun., adversaria, from ms. Barb. 1053. Bellarminus, scriptum (excerpt).

MM 341 (Sigma I 16) cart. misc. XVIII. p. 1. Ant. Panormita, oration against Venice. 17. Laur. Zanne archiepiscopus Spalatinus, de difficillima doctrinae palma capessenda oratio, to Georgius Lazizius (1446). 31. Fragment of an oration of the canons of Bergamo to Lud. Donatus, composed by Mich. Alb. Carranensis.

MM 343 (Delta VII 19) Iter Supplementum: s. XVIII. Angelo Firenzuola, ragionamenti, fragm. (excerpt).

MM 345 (Alpha IV 32) Iter Supplementum: cart. XVII. 56 fols. Discorso politico dello Stato di Roma fatto al Re Christianissimo, with a preface signed J.B.D.S. and dated Parigi, 1691 (?).

MM 359 (Alpha V 40) Iter Supplementum: Iter Supplementum: cart. XVII. 29 fols. Oppinione de P. fra Paulo (Sarpi) Servita.

MM 367 (Alpha VI 23) Iter Supplementum: s. XVIII. S. Carlo Borromeo, predica (excerpt). MM 378 (Gamma I 4) Iter Supplementum: s. XVI. Imprese varie figurate (excerpt).

MM 379 (Gamma I 8) Iter Supplementum: misc. XVII. Avviso di Parnasso (1618). Vita di Fra Bart. Dalla Casa (excerpt).

MM 381 (Gamma I 42) Hier. Cardanus, precepta ad filios. s. XVII (excerpt). Iter Supplementum: MM 381 (Gamma I 42) s. XVII. Hier. Cardanus, praecepta ad filios (excerpt).

MM 389 (Sigma I 37) Traiano Boccalini, osservazioni sopra gli Annali di Tacito. s. XVII (excerpt). Iter Supplementum: MM 389 (Sigma I 37) s. XVII. Traiano Boccalini, osservazioni sopra gli Annali di Tacito (excerpt).

MM 390 (Sigma IV 10) Girol. Verita, rime, misc. XVIII (excerpt). MM 390 (Sigma IV 10) P. Bembo, rime, misc. XVIII (excerpt). MM 390 (Sigma IV 10) Sannazaro, rime (misc. XVIII) (excerpt). Iter Supplementum: MM 390 (Sigma IV 10) misc. XVIII. Rime by Girolamo Venta, Pietro Bembo, and Jacopo Sannazaro (excerpt).

MM 391 (Sigma IV 44) Girol. Verita, rime, misc. XVIII (excerpt). Iter Supplementum: MM 391 (Sigma IV 44) s. XVIII. Girolamo Verita, rime (excerpt).

MM 392 (Sigma IV 11) cart. XVIII. 156 fols. Works of Vinc. Querini, and notes concerning him, written by Seb. Muletti, owner of an old manuscript. Contains rime, then volg. letters to Marino Giorgio, Giuliano Medici, Paolo Giustiniani and to the duchess of Urbino, finally a long relazione on Germany (63-156).

MM 393 (Sigma IV 33) Lorenzo de’ Medici and Poliziano, rime. s. XVIII (excerpt). Iter Supplementum: MM 393 (Sigma IV 33) cart XVIII. 24 fols. f. 1 (title page). Poesie di Lorenzo de’Medici e di Angiolo Poliziano. f. 2 (title page). Poesie inedite del Magnifico Lorenzo de’Medici tratte da un ottimo M.scritto del Sig. Apostolo Zeno. 1758. Copiato dall’Ab. Bartolommeo Maria Piantoni per me Seb. Muletti. 3-14v. Texts. 15-15v blank. 16(title page). Poesie inedite di Messer Agnolo Poliziano tratte da un ottimo M.scritto dal S.r Ab. Pierantonio Serassi. 1758. f. 17-24. Texts.

MM 409 (Alpha III 10) Iter Supplementum: s. XVII. Giov. Rucellai, le api (excerpt).

MM 436 (Sigma V 39) cart. XVIII. Jo. Mich. AIb. Carrariensis, oration to Lud. Donatus.

MM 512 (Lambda II 23) Iter Supplementum: s. XVII. Salamonis clavicula Pici Mirandulani opera et studio in lucem restituta (excerpt).

MM 567 (Gamma VI 20) Galilei, lettere. s. XVIII (excerpt).

MM 587 (Psi II 40) De tribus impostoribus. s. XIX (excerpt). Iter Supplementum: MM 587 (Psi II 40) s. XVIII. De tribus impostoribus (excerpt).

MM 590 (Delta III 6) Poliziano, rime. s. XVIII (excerpt). Iter Supplementum: MM 590 (Delta III 6) cart. XVIII. 11 fols. Canzoni a ballo e altre Poesie di M. Agnolo Poliziano.

MM 599 (Sigma VII 27) Iter Supplementum: s. XVII. Paolo Sarpi, opinione (excerpt).

MM 609 (Sigma VIII 25) Iter Supplementum: s. XVII (1602). Christ. Sabbadino, discorsi sopra la Laguna di Venezia (excerpt).

MM 643 (Psi VI 19) Iter Supplementum: s. XVII. Paolo Sarpi, opinione (excerpt).

MM 656 (Gamma VI 33) Iter Supplementum: s. XVIII. Paolo Sarpi, epistolae (excerpt).

MM 657 (Gamma VI 34) Iter Supplementum: s. XVII. Jo. Gasparus Kiefferus, sphaerae materialis globi coelestis atque terrestris instructio nova, Naples 1630 (excerpt).

MM 659 (Delta VII 7) cart. XVII. Jo. Michael Albertus Carrarus, carmina, with 2 accompanying poems by Adrianus Malpedius Brixianus. Include verses to Ursina, Gaspar, Franc. Diedus (44v et pass), Porcellius (51v), Marius Philelphus (55 et pass.), contra Panormitam (56v), to Theodora Philelpha, to Nicolaus orator, Paulus Sulmus, on Sixtus IV, to Christophorus Barzizus (76), Petrus Siculus, on Ant. Machiacergus, in poetas obscoenos precipue Porcellium et Panormitam (96), to Nic. Coregianus, on Petr. Advogarus, to Porcelius, on Colleoni, to Candianus Bollanus, Carolus Comendanus, Albertus grammaticus, B. Albertus Carmelita, to and from Andr. Vincentus, to and from Bernardinus Leonicenus, to the bishop Lud. Donatus, to Seb. Baduarius. f. 222. Anon. (id.), oration on card. Gabriel Rangonus, cf. G. Giraldi, Archivium Franciscanum Historicum 50 (1957), 83-98. f. 265. Id., epithalamium for Octavianus Martinengus.

MM 664 (Gamma VI 16) Bapt. Paiarinus Vicentinus, Chronicae (excerpt). Iter Supplementum: MM 664 (Gamma VI 16) s. XVI. Bapt. Paiarinus, chronicae (excerpt).

MM 666 (Lambda I 18) cart. XIX. Jo. Mich. Alb. Carrarius, carmina, with an accompanying poem by Adrianus Malpedius. Include verses to Ursina, Gaspar, Porcelius, the epithalamium for Octavianus Martinengus, verses on Petrus Advogarius, to Nic. Coregianus, Mich. Barettus, Franc. Diedus, Marius Philelphus, against Panormita and on Colleoni. Id., sermones obiurgatorii, 15 satires, with a verse preface to Bern. Bembus and an accompanying poem of Marius Mauritius to the same. Id., verses on Sixtus IV and to Christophorus Barzizza. Id., Bucolicum carmen, in 6 eclogues, with a final date of 1475. Id., verses to Petrus Ponzonus.

MM 674 (Gamma V 20) cart. XVIII. Data supplied by Prof. Luigi Chiodi. Gasparinus Barzizza, orationes et epistolae. Orations by Steph. (Fliscus) de Soncino, Ant. Raudensis and Guarinus.

MM 680 (Gamma VI 3) s. XVII. S. Carolus Borromeus, epistolae (excerpt).

MM 689 (Gamma IV 3) Iter Supplementum: cart. XVII-XVIII. 4 fascicules. (fasc. 1-3, s. XVIII). Paolo Sarpi, Consulto se la Repubblica possa e debba valersi dell’appellazione al futuro concilio nella sua controversia con Roma; consulto se l’Eccelso Consiglio di X debba esaminare i rei ecclesiastici con l’intervento del Vicario Patriarcale o no; sopra le contribuzioni dei Ecc(lesiasti)ci alle pubbliche gravezze. fasc. 3 (s. XVII). Original letter to Sarpi, dated 1606.

MM 690 (Gamma IV 15) Guinifortis Barzizza, epistolae et orationes. s. XVII (excerpt). Iter Supplementum: MM 690 (Gamma IV 15) s. XVIII. Gasparinus et Guinifortus Barzizza, epistolae et orationes (excerpt).

MM 692 (Alpha I 28) Iter Supplementum: cart. misc. XVIII. 194 fols. Several fascicules. f. 88-117. Hieronymi Aleandri Junioris adversaria varia pro illustrando veteri Kalendario Romano ex cod. Ms. Barberino 1053 (now Barb. lat. 2154). f. 124-130v. Id. (?) (other hand). Ad studiosum discipulum de conscribendis epistolis, inc. Quoniam precipuum studium tuum. 132-153v (other hand). Riflessioni sulla religione naturale. 162 (other hand and fascicule). Risposta apologetica in difesa del libro intitolato Augustinus conciliatus cum D. Thoma del P. Serà.

MM 693 (Sigma I sopra 2) misc. Confused. (s. XVIII-XIX). anon., carmina, one to Augustinus Barbadicus. (XVI ex.). Hier. Amaltheus, carmina, one addressed to Augustinus Barbadicus. Iter Supplementum: MM 693 (Sigma I sopra 2 (1)) misc. XVI-XVIII. Many hands and fascicules. fasc. 1 (88 fols.). Italian poems, many of them anonymous. The authors include G. B. Fiorentino (f. 54), Cav. Guerino (54v; 56), Bembo (57), Molza (57v), Torquato Tasso (65-75), Ant. Brocardo (82), Nic. Delfino (82v), Annibale Caro (83). - fasc. 2 (21 fols.). Rime. - fasc. 3 (20 fols.). Rime. - fasc. 4 (36 fols.). Rime, several of them by Bart. Dotti. Two Spanish poems (f. 36).- fasc. 5 (83 fols.). Rime. The authors include Molza (5v), Cav. Guerino (9v, 10), Ieronimo Suardo (14-15, three pieces, the last of them in Latin), Aluigi Tansilo (17), Aluigi Alamani (17v), Mutio Manfredi (40), Bart. Dotti (44), T. Tasso (44), Mario Mutio (47), Giacomo Bonfadio (48), Dom. Veniero (49v). MM 693 (Sigma I sopra 2 (2)). Bound with the preceding manuscript. cart. misc. XVI-XVIII. 115 fols. Many hands, mostly s. XVI. Latin poems, many of them anonymous. The collection includes the following pieces: Ad Paulum Manutium (f. 11-11v); Laur. Frizolius, Melitensis de Turcis victoria (18-18v); ad Augustinum Barbadicum (20); to Vittoria Colonna on the death of her husband (21); ad Aloisium Grimanum (22); ad Joannem Austriacum (23); pro amore J.B.P. (26); Orlando Lasso J.B.M. (28); ad M. Ant. Columnam (29); on the same (30-32); Cassi Parmensis Orpheus (38); Gasparis Boselli Canonici Bergomensis ad Suardum (43); Suardi responsum (43); eiusdem Suardi ad Franc. Morandum (43; 44-59 blank); ad Guidum Ferrerium Vercelensem car. amp. B.P. (62-63); Octav. Men. Fer. (63v; 64-64v blank); Julii Camilli Delmi Davalus (65-65v); id., Damon (65v-66); Michaelis Branzetti (66-67); Bernardini Parthenii (67v-68); Dominici Spilimbergii (68-68v); Hieronimi Amalthei (69-69v); id., ad Pium IV (69v-70v); id., ad card. (Carolum) Borromeum (70v); Julii Camilli D(elminii) (71); ad Paulum IV Hieronimi Amalthei (71-72); ad Thomam Stellam episc. Justin. (several, perhaps by the same, 72-72v); ex Graeco Theocriti (ten lines, inc. Ut rosa purpureo crescit formosa rubore, f. 73); Dal Petrarca (Pace non trovo, inc. Nec pacem invenio, 73-73v); ad Robortellium (two pieces, 74); ad Sigonium (74); ad M. A. Menum (77-77v); ad Partenium (77v); Cardinali Crescentio (78); Ardinghello antistiti (78v); Francisco Frondaurato (78v); Guidicciono (78v); Moedano meo Maecenati (78v-79); Nicolao Nauclero (79); Paulo Pontifici, signed by Paulus Pavonius (79); Thadeo Gaddo (79v); in Laocoontem (inc. Stulte quod expectas, f. 79v); Paulus Pavonius Pasquillo (80); id., Ptolomeo patrono (80); H. A. (i.e., Hier. Amaltheus), poem (80); ad Maximilianum regem (80v); ad eundem (80v); ad Mariam Reg(inam) Maxim(iliani) uxorem (81); Ex Theocrite (sic, inc. Dum Venus et Veneri positis, f. 81-81v); ad Ber(nardinum) Par(thenium) P(aulus) P(avonius) (81v); ad Ligdam P(aulus) P(avonius) (81v-82); ad Lesbiam P(aulus) P(avonius) (82-83); ad Augustinum Barbadicum H(ieronymus) A(maltheus) (83-83v); F.R. (83v-84); ad Pium IV Hieronimi Amalthei (86v); Incerti (86v); poem signed by B(ernardinus) P(arthenius) (87); another signed by H(ieronymus) A(maltheus) (87); ad N. (sic, for H.) Dandinum episc. Fori Cornelii ... Ant. Ulpii epist., a poem (94-104v); Achilles Mutius (108-108v); Guidus de Calepio (two distichs, f. 114).

MM 696 (Alpha I 21) Iter Supplementum: cart. XVI. 40 fols. Drawings. f. I (title page). Leonis Sapientissimi Constantinopolitanae Urbis Imperatoris Magni Vaticinia a Francisco Barocio mendis infinitis purgata ac primum iam latinitate donata. Ad illustrissimum Jacobum Foscarenum equitem Cretae imperatoria auctoritate Consulem heroem incomparabilem. Iv blank. f. 1-2. Illustriss.mo Jacobo Foscareno equiti Cretae imperatoria auctoritate Consuli heroi amplissimo Franciscus Barocius S.P.D., a preface, inc. Quum undecimo abhinc mense Consul amplissime. 3-26. Ad Ursam sive regem. inc. Multa miser pessime pelle fis. At the end: Finis carminum Leoni sapientissimi Imperatoris Constantini civitatis. 26v blank. 27. Vaticinium quod in marmore quodam grecis litteris exculptum in Bizantio repertum fuit Leonis sapientissimi, inc. Prima indictione regnum Ismaelis, in prose. 27v-28v blank. 29 (title page). Decchiaratione (sic) overo discorso breve fatto sopra le figure e versi di Leone Sapientiss.o Imperator di Constant.li da Francesco Barocci. All’Illust.mo et Eccell.mo Sig.r Giacomo Foscarini Cavaliere. 29v blank. 30-40v. Text in volg. prose, inc. La prima figura. At the end: D.V.S. Ill.ma et eccell.ma il devotissimo Ser.re Francesco Barozzi.

MM 715 (Sigma VII 33) Iter Supplementum: s. XVI. Ciro Spontone, considerationi politiche e militari (excerpt).

MM 717 (Sigma VIII 29) Iter Supplementum: s. XVI. G. F. Commendone, discorso intorno la corte di Roma (excerpt).

MM 723 (Delta I sopra 3) Iter Supplementum: s. XVI ex. Giacomo Barozzi da Vignola, La regle des cinq ordres, French by Jean l’Ecat (excerpt).

MM 729 (Alpha I 32) Iter Supplementum: misc. XVII. Giov. Franc. Lottino, discorso (excerpt).

MMB 52 (Psi I 40) Iter Supplementum: misc. XVIII. Basilio Zanchi, excerpts.

MMB 134 (Psi II 55) Iter Supplementum: s. XVII. Bernardino Baldi, la peste di Clusone (1630) (excerpt).

MMB 151 (Psi III 52) Iter Supplementum: s. XVII. Bernardino Baldi, descrittione dei privilegi concessi alle Valli Bergamasche (excerpt).

MMB 152 (Psi III 53) Iter Supplementum: s. XVII. Bernardino Baldi, descrittione delle cose accadute alla Valle Seriana (excerpt).

MMB 153 (Psi III 54) Iter Supplementum: cart. XVII. 469 pp. (Title page). Sommario di materie territoriali formate dal Sig. Bernardino Baldi per benefficio publico l’anno 1676.

MMB 230 (Alpha II 10) Iter Supplementum: s. XIX. Agostino Salvioni, intorno ad Alberico da Rosciate ed alle sue opere (excerpt).

MMB 245 (Lambda I 6) misc. XIX. Fols. not numbered. Luciani Samosatensis tragopodagra et Ocypus Joanne Sinapio interprete, copied from the edition of Frankfurt, 1538.

MMB 250 (Lambda I 16) Franc. Bacon, historia vitae et mortis. Copied from an edition, s. XVIII (excerpt).

MMB 251 (Lambda I 17) cart. misc. XVI in. Fols. numbered irregularly. p.1-80. Michael Carrariensis Bergomensis, de pestilentia, with a preface to Franc. Diedus. p. 1-37. Jo. de Arnolphis, de pestilentiis. f. 1-35. Anon. medical work, inc. Primo medulla panis. f. 1-20. Medical notes. One piece (f. 6) has the title: Sub domino magistro Joanne Aquilano, and another begins: Questio est ista utrum medicine dicte a medicis tales (?) reducantur ad actum a calore nostri corporis. - Paulus de Karoriis de Mutina, medical work addressed to pope Boniface, inc. Optat in presenti vita humanitas vestra cognoscere an dies nostri certo sint nobis numero limitati. - Ugo Senensis, questio, inc. Dubitatur utrum existente necessitate flobotomie et farmacie sit semper preponenda flobotomia. In the margin: Hanc questionem ponit Ugo S(enensis) 4a p. cap. 4 et ibidem etiam Dinus. - Sequitur questio eadem secundum determinationem Dini del Garbo. - Utrum mors naturalis possit aliquo beneficio medicine restaurari. - Utrum declinare ad dietas tenues sit universaliter peius quam declinare ad grossas. - Utrum medicina Alex.va idest que a veneno liberat possit esse venenosa.

MMB 321 (Sigma V 27) Iter Supplementum: s. XVIII. Guidotto Prestinari, poesie (excerpt).

MMB 325 (Phi II 13) cart. XIX. Giohanne Michele Alberto da Carrara, comoedia on Madonna Ursolla, in 3 books and in terza rima.

MMB 326 (Phi IV 16) Notes on Bart. Colleoni (excerpt). Iter Supplementum: MMB 326 (Phi IV 16) s. XIX. Notes on Bart. Colleoni (excerpt).

MMB 423 (Delta VIII 21/6) Ventura Foresti, Julea, a poem. s. XVIII (excerpt). Iter Supplementum: MMB 423 (Delta VIII 21) misc. no. 6 (s. XVI). Ventura Foresti, Julea, a poem. For another ms. which had the same shelf-mark.

MMB 530 (Lambda IV 12 (3/1-2)) Notes on Bart. Colleoni (excerpt). MMB 530 (Lambda IV 12) Bart. Colleoni, 2 autogr. letters (excerpt). Iter Supplementum: MMB 530 (Lambda IV 12) misc. XV. Bart. Colleoni, two letters. Notes on the same. Data supplied by Mons. L. Chiodi (excerpt).

MMB 570 (Lambda VII 3 (24) Petr. Bongus, versus mss. quibus absolvit opus suum de mistica numerorum significatione (excerpt). Iter Supplementum: MMB 570 (Lambda VII 3) misc. 166 fols. Several fascicules. fasc. 23 (24). f. 148 (one folio only). cart. XVI. Latin verses, with corrections, inc. Iam numeri in sacris mysteria queque peregi. A modern note identifies the author as Petrus Bongus. f. 148v blank.

MMB 717 (Lambda III 15) Jac. Tiraboschi, carmina. s. XIX (excerpt). Iter Supplementum: MMB 717 (Lambda III 15) cart. XIX. 45 fols. Microfilm kindly supplied by Mons. Luigi Chiodi. Copy of ms. Capilupi 32 (Andres, pp. 145-151); see Paris, Vicomte de Cossette (Iter III, pp. 339-340). f. 1-2v. Modern note, giving the ms. Capilupi as the source of this ms. f. 3. Nicolai Lipomani et amicorum. 3-3v. Ad Nicolaum Lipomanum Patricium Venetum Jacobi Tirabusci Lipomane (sic) libellus foeliciter incipit, a collection of poems, inc. Magna quibus curae est fusis ornare capillis. The collection includes poems to the same (several), to Hier. Lipomanus (3v etc.), Parmenides Tuscus (4); increpat Patricium obscena carmina scribentem (5); consolatur Luciam matrem suam in tribus natorum exequiis (5); ad Bart. Lipomanum (7); ad Franc. Foscarum Patricium Venetum (7); ad Chriniam amicam (7v); ad quendam garulum Parmensem (8); ad Andream Feracanum Venetum de Rugerio pictore (8v); ad Phoebum de amica Chrinia (8v); ad Silvestrum Savinum de Chariophilo (8v); ad quendam philosophum inconstantem (9); ad Hieronymum Donatum patricium Venetum cui Aristotelem cum textu logices miserat (9); ad Cipicum (10); ad Felicem de Sancta Sophia artium et medicine doctorem (10v); ad Chrisiam amicam Francisci Foscari (11); ad Hieronymum Donatum patricium Venetum (11v); ad Joannem Cyprum (14); ad Cornelium Tirobuscum non potentem generare (14v); ad Claram ... sororem Nicolai Troni Venetiarum principis ac matrem mag.ci Thome Lipomati (i.e., Lipomani, 15v); ad Coradinum artium et medicine laureatum Tirabusce prolis decus maximum (18); ad Honorium ordinis fratrum Servorum (18v); ad Bernardum Bononiensem vatem (19); ad Raphalem (sic) Zovenzonium (19v); ad Hier. Donatum (19v); ad Franc. Cenatum avunculum suum (20v); ad Joannem Mattheum Tirobuscum, Silvestrum Savinum, Thomam Tirobuscum, Andream Feracanum, Joannem Pampanum quod nolit extempore carmen edere (20v); ad Calphurnium vatem (21); ad Jacobum Venetum (21v); ad Franc. Foscarum (21v); ad Silvestrum Savinum (22); in Perillum philosophum Anaxagore imitatorem (22); ad Hier. Lauredanum (22v); ad Raph. Zovenzonium (22v); in ancillam magnifici domini Petri Prioli censoris publici Venere urbis que Constantinum fervidis aquis nocte madefecerat (24v); ad Ant. Ponzonum solutio problematis (25); de carmine Francisci Foscari in morte psithaci (25v); de psithaco eodem ad Victorem Lipomanum (25v); ad Hier. Donatum (27); ad Salustium Sabatinum (27v); ad Lod. Seminiatum (28); ad Raph. Zovenzonium (28v); ad Seb. Priolum (29); ad Joannem Mattheum Tirobuscum patruellem (29v); ad Hier. Lipomanum discipulum suum (32); ad Aurelium Ariminensem et mathematicum (33); ad Victorem Vendraminum (33v); ad Joannem Priolum (34v); ad Marcum Lipomanum de natura coeli (34v); ad Sanctorium Siculum (35); ad Joannemcarulum iuris utriusque doctorem de vultu exibendo beatissime virginis Marie (35v); ad Gislandum Bergomensem (38); ad Hier. Donatum de satyra (38); ad Firmum Zenarium rhetorem (38v); ad Petrum Flaminium (38v); ad Aurelium Ariminensem (39v); ad Petrum Lauredanum (39v); ad Jacobum Philippum Proposulum (sic, 40v); ad Ant. Piranum (40v); a Phebo libertatem ad studium medicine se transferendi querit (41v); ad Cipicum problemata (42); ad Salvum Solimam Siculum (42v); ad Bernardum Corvinum Siculum (43); ad lectorem de nomine libri (43v; it is called Lipomana); ad Nicolaum Lipomanum de fine Lipomane sue (43v). f. 44: Ad Nicolaum Lipomanum Patricium Venetum Jacobi Tirobusci Bergo. Lipomane liber feliciter explicit.

MMB 810 (Alpha VI 3) Iter Supplementum: cart. XVIII. Fols. numbered irregularly. f. 1-59. Franc. Bellafino, della origine e de’ tempi della città di Bergamo, with a preface to Marco Morosini (f. Iv-IIv) and an index. - Descrizione della città di Bergamo e suo territorio di Marc’Antonio Michiel ... dell’anno 1516.

MMB 816 (Gamma VII 22) Iter Supplementum: s. XX. Tasso, Aminta, in dialetto bergamasco (excerpt).

MMB 823 (Lambda IV 5) Tasso, letters (copies) (excerpt) MMB 823 (Lambda IV 5) Iter Supplementum: Tasso, letters (excerpt).

Sala I D 6 7 (5) Card. Rodolfo Pio, discorso a Carlo V (1543) Iter Supplementum: misc. Rod. Pio, discorso a Carlo V (1543, f. 70-80v) (excerpt).

Specola epistolari 694 (Cassapanco I G 1 7) Iter Supplementum: misc. Carlo Borromeo, two letters (excerpt).

Tassiana I 8(1-3) (Delta IV 18) s. XVI. Torquato Tasso, autograph poems (excerpt).

21 R 1 Iter Supplementum: s. XX. Guidotto Prestinari, poesie copiate dal codice in parte autografo conservato nell’Accademia Carrara (excerpt).

28 R 35 (14) Iter Supplementum: Cornelio Musso, two letters. Pietro Bembo, one letter (excerpt).

33 R 6 (5) Iter Supplementum: s. XVII. Giorgio Agricola, diversi secretti per far saggi di diverse minere et le loro preparacioni (excerpt).
top



Cassaforte

Iter Supplementum: The group of precious manuscripts kept in the vault is described in a typed and partly handwritten volume entitled Codici artistici posseduti dalla Civica Biblioteca in Cassaforte. Most of the mss. retain their shelf-marks in the regular collection, but in some instances there are no such former shelf-marks, and in some, there are two of them. There are also cases where the former shelf-marks of manuscripts now in the Cassaforte have been reoccupied by other mss. Several Cassaforte mss. are described in Iter I under their former shelf-marks, and will merely be listed here in order to indicate their present location.

Cassaforte 1.19 (Psi I 38) mbr. XIII. Damaged. Not seen. Ranerius de Comitatu Perusino, liber formulariorum, contractuum et instrumentorum.

Cassaforte 1.5 (Phi VI 11) Nicola Delfino, lettera a Pietro Bembo. Leon. Salviati, canzone. misc. (excerpt). Iter Supplementum: Cassaforte 1.5 (Phi VI 11, and before that Delta VII 41) cart. XVI. 35 fols. Calligraphic script that looks like printed. f. 1 (title page). Lasca (Ant. Franc. Grazzini), Novella decima e ultima della terza Cena, con altre operette di vari. 1v blank. 2-21. Novella decima e ultima della Terza Cena del Lasca. 21v blank. 22-26. Invettiva di Messer Bartolommeo Arnigio contro le barbe lunghe. 26v blank. 27-29v. Annibal Caro, Diceria di Santa Mefissa. 30.30v. Lettera consolatoria di M. Nicola Delfino al Rev. M. Pietro Bembo par la morte del Clarissimo suo padre (1519). f. 31-32. Lionardo Salviati, Canzona in lode del vino. 32v blank. 33-34. Cap. Veneziano di Maffeo Venier. 34v blank. 35. Table of contents.

Cassaforte 1.7 (Phi II 4) mbr. XV. Initial, coat of arms. 225 fols. f. 1. Joannis Michaelis Alberti Carrari phisici Bergo(mensis) clarissimi Guidonis filii liber ellegiarum. With an accompanying poem by Adrianus Malpes Brixianus (on the fly-leaf in front). Include verses to Ursina, Alexander, Gaspar, Franc. Diedus, Carolus Comendunus, Marius Philelphus, to Porcelius, against Panormita, to Theodora Philelpha, the epithalamium for Octavianus Martinengus, to Nicholaus orator, Albertus grammaticus, Crispus, Paulus Sulmus, adversus carmina fratris Adam, on Sixtus IV, to Christophorus Barziza, on Aurelius, to Paris Advocatus patricius Venetus, to Petrus Siculus, on Ant. Martinengus, in poetas obscenos precipue Porcelium et Panormitam, on Dyrceus Cesus, to Nic. Corigianus, on Petrus Advogarus. f. 130. Id., a sermon. Then other poems to and on Porcelius, on Colleoni, to Candianus Bollanus, Franc. Diedus, to and from Andr. Vincentus, to and from Bernardinus Leonicenus, to Lud. Donatus, Seb. Baduarius. At the end, poems of Junius Adrianus Malpes to Anselmus and to Mich. Carrariensis. Iter Supplementum: Cassaforte 1.7 (Phi II 4) Jo. Michael Albertus Carrarius, carmina.

Cassaforte 1.8 (Phi V retro 1) Iter Supplementum: mbr. XII. Palimpsest. Not seen. Boethius, comm on Porphyry’s Isagoge.

Cassaforte 2.4 (Phi VI 6 (Delta VIII 21). Cassaforte d. mbr. XV. Miniatures, initials, coat of arms and portrait. Commentariorum liber de vita et gestis invictissimi bello prin(cipis) Bar(tholomei) Colei (i.e., Colleoni) per An(tonium) Cor(nazzanum) ad clariss(imam) Bergomen(sem) Repu(blicam), a prose history in 6 books, with a preface. Iter II: Now in the Cassaforte. Verified by Prof. Luigi Chiodi. Ant. Cornazzanus, de vita et gestis Bantholomei Colei. Cf. De Marinis, vol. III, p. 62, n. 2863 (with the date 1472, and the shelf mark Cassaforte 2.4). Iter Supplementum: Ant. Cornazzanus, de vita et gestis Bartholomei Colei.

Cassaforte 2.5 (Delta VIII 22) mbr. XIII. Not seen. Brunetto Latini, Tesoro.

Cassaforte 2.10 (Lambda I 19) Iter Supplementum: mbr. XIII. Not seen. Cf. Agrimi. p. 1, no. 1. Razis, Liber Mansorius (i.e., Almansoris), tr. Gerard of Cremona.

Cassaforte 3.1 (Phi V retro 5) Iter Supplementum: Not seen. Description supplied by Dott. Gianni Barachetti. mbr. XVI. Illuminated. Poemetto in terza rima, inc. Humil libretto a quella alta Regina.

Cassaforte 3.19 No old shelf-mark. mbr. XV. Fols. numbered irregularly. Initials. On the cover: Aretini Orthograp (sic). Fly-leaf (s. XVIII): Aretini Orthographia. This recently acquired manuscript was shown to me by Mons. Luigi Chiodi. Cf. A. M. Woodward. "A Grammarian’s Fraud", The Book Collector, Summer 1960. Bibliographical Notes & Queries, Note 132. (f. 1). Anon. grammatical treatise, fragm. at the beginning, inc. De ad prepositione. Ad prepositionem cum quibusdam diccionibus. The general section ends f. 32v. The alphabetical section begins f. 33v (inc. Aalma per duplex a. Est enim velut placet Hyeronimo iddem) and ends f. 130 (des. Hec sunt que secundum ordinem litterarum pollicitus fui secundo loco descripturum). f. 140v. inc. Deinces autem ad punctorum rationem qui locus tercius fuit ex quatuor illis generibus ad hoc nostrum institutum attinens accedam ne quid artis omnino in scribendo neglectum a me videatur. Deo gratias. Januarii X. Then the date, partly written by a later hand: M543. Added by a later hand (s. XVI): explicit Opus lucubratum et compositum per me Franciscum Arethinum Theanensem. (Other hand): ego dominus Joannes Antonius de Gallutio laudo. (Other hand): ego humanitatis magister Lucas Capuanus. Fly-leaf (s. XV, but different hand from that of the scribe): Ratio puntuandi licet ad placitum, a short treatise on punctuation that is partly continued by a different hand and ends on the verso page of the fly-leaf.

Cassaforte 3.3 (Phi V 7 retro) cart. XV. Miniatures. Anon., rime, attributed in the inventory to Ant. Suardi. Iter Supplementum: Cassaforte 3.3 (Phi V retro 7) (Ant. Suardi), rime.

Cassaforte 3.4 (Phi V retro 8) Iter Supplementum: mbr. XV. 135 fols. Illustrated. Fragmentary at the beginning. Ovidii Metamorphoses in compendium redacta, fragm. at the beginning and end, identifìed as Petrus Berchorius by the late J. Engels. Cf. E. Pellegrin, Italia Medioevale e Umanistica 2, 1959, p. 447.

Cassaforte 3.9 (Phi V 8) Ovid, Metamorphoses, in compendium redacta. mbr. XIV (excerpt).

Cassaforte 4.3 (Delta IX 16/1) mbr. XIV. Dante, Commedia, fragments. Roddewig, p. 7, no. 11. Data supplied by Dott. Gianni Barachetti (excerpt).

Cassaforte 6.1 (Delta IX 16) mbr. XV in. Large size. Fols. not numbered. Known as Codice Grumelli. Data supplied by Professors Joseph Mazzeo and Luigi Chiodi. Jacopo della Lana, comm. on Dante’s Commedia, Latin by Albericus de Rosciate. At the end: Explicit comentus comedie Dantis Aligherii de Florentia compositus per magistrum Jacobum delalana... Hunc comentum tocius huius comedie conscripsit quidam dominus Jacobus de lalanna Bononiensis... et fecit in sermone vulgari tusco. Ei quia tale ydioma non est omnibus notum ideo ad utilitatem volentium studere in ipsa comedia transtuli de vulgari tusco in gramaticali scientia literarum ego Albericus de Rox. dictus et utroque iure peritus Pergamensis et si quis defectus foret in translatione maxime in astrologicis teologicis et algorismo veniam peto et aliqualiter excusset deffectus exempli et ignorantia dictarum scientiarum... Then a few volg. verses, and an epitaph of Dante. Copied in 1402, per Petrum de Rubrallo (?) Cumanum. Iter II: Codice Grumelli. Now in the Cassaforte. Verified by Prof. Luigi Chiodi. Jacopo della Lana, comm. on Dante’s Commedia, Latin by Albericus de Rosciate. Cf. De Marinis, vol. III, p. 62, n. 2864. Iter Supplementum: Known as the Codice Grumelli. Jacopo della Lana, comm. on Dante, Latin by Alberico da Rosciate. Copied in 1402 by Petrus de Berardis and Petrus de Nibiallo. Cf. Roddewig, pp. 5-6, no. 10.
top



Archivio Silvestri

The library has acquired the Archivio Silvestri which is described in a card file in 6 trays, and in a printed catalogue (G. Bonelli, L’Archivio Silvestri in Calcio: Notizie e inventario-regesto, 4 vols., Turin 1912-Milan 1935). Annexed to it is the Archivio Stella which contains a few literary mss. of the sixteenth century. They are listed in a card file entitled: Stella (Carte estranee), Letteratura, Scatola 42. It lists the following relevant items. Iter Supplementum: Additional information was kindly supplied by Dr. Dorothy L. Latz.

Archivio Silvestri, scatola 42, n. 24. Julius Camillus, Davulus. a poem (excerpt). Iter Supplementum: Archivio Silvestri, scatola 42, fasc. 24 (s. XVI. one folio). Julii Carnilli Davalus, a poem.

Archivio Silvestri, scatola 42, 25 Iter Supplementum: (four fols.). Anon. Latin poem.

Archivio Silvestri, scatola 42, 26 Iter Supplementum: (one folio). De Vincentio Zino fabella, a poem of eight lines.

Archivio Silvestri, scatola 42, 27 Iter Supplementum: (one folio). Anon. Latin poem.

Archivio Silvestri, scatola 42, 28 Iter Supplementum: (one folio). Another [Anon. Latin poem].

Archivio Silvestri, scatola 42, n. 25-28. Anon. Latin poems (excerpt).

Archivio Silvestri, scatola 42, 29 Iter Supplementum: (four fols.). Latin poem on Christ, attributed by a modern note to Bart. Stella.

Archivio Silvestri, scatola 42, 30-31 Iter Supplementum: Two poems in Italian.

Archivio Silvestri, scatola 42, 32 Iter Supplementum: (one folio). Latin poem on the Virgin.

Archivio Silvestri, scatola 42, 29-32. Bart. Stella, poesia latina sulla morte di Cristo. See A. Cistellini, Figure della Riforma pretridentina (Brescia 1948) 238-240 (excerpt).

Archivio Silvestri, scatola 42, 33 Iter Supplementum: (one folio). Sonnet, attributed in a modern note to Bart. Stella.

Archivio Silvestri, scatola 42, 34. Another poem of Blasius Spongius to Franc. Stella (excerpt). Iter Supplementum: Archivio Silvestri, scatola 42, 34 (one folio). Blasius Spongius to Franc. Stella, a poem.

Archivio Silvestri, scatola 42, 35 Iter Supplementum: (one folio). Latin poem to Stella.

Archivio Silvestri, scatola 42, 33-35. Epistola latina in metro colla quale Biagio Spongia invita lo Stella a tornare coi Secco in città (excerpt).

Archivio Silvestri, scatola 42, 36 Iter Supplementum: (one folio). Latin poem to Stella.

Archivio Silvestri, scatola 42, 37. Anon. Latin poem (excerpt). Iter Supplementum: Archivio Silvestri, scatola 42, 37 (one folio). Another [Latin poem to Stella].

Archivio Silvestri, scatola 42, 38. Muzio Calini (?), tetrastico greco (excerpt). Iter Supplementum: Archivio Silvestri, scatola 42, 38 (one folio). Greek poem to Franc. Stella.

Archivio Silvestri, scatola 42, 40 Iter Supplementum: misc. XVI. Letters to Bart. Stella from F. della Torre, Jacopo Sadoleto, G. M. Giberti, and others. Poem on Henry VII of England. Poem on the wedding of the duke of Urbino (1548). Card. Reginald Pole, document. Papers concerning Mary Tudor (excerpt).

Archivio Silvestri, scatola 42, 41 Iter Supplementum: misc. XVI. Letters to Gian Francesco Stella, some of them mentioning Federico Borromeo, Filippo Neri and Galileo Galilei. Latin poem by Gian Francesco Stella (excerpt).

Archivio Silvestri, scatola 42, 39-41. Latin poems (excerpt). Iter Supplementum: Archivio Silvestri, scatola 42, 39-41 (fourteen fols., several hands, corrections). Latin poems, with the following headings: ad Musas; in puteum Pauli Fredericii; ad Joannem Coradellum; in Lucretium poetam; ad Abramum Federicum; epit. M. A. Flaminii; in Michael. Ang.; eiusdem epitaphium; ad statuam M. Ang. Bonaroti; Pyrrhi Ligorii Rome.

Archivio Silvestri, scatola 42, 42 Iter Supplementum: misc. XVI. Sonnets on Card. Pole. Bart. Stella (?), Greek poem to Gian Francesco Stella. Bart. Stella, Latin and Italian peems. Idem (?). Italian poem on Thomas More (excerpt) Archivio Silvestri, scatola 42, 42. Rime.

Archivio Silvestri, scatola 42, 43 Iter Supplementum: Italian poem on Tommaso Moro.

Archivio Silvestri, scatola 42, 45 Iter Supplementum: Canzone, perhaps by Bart. Stella.

Archivio Silvestri, scatola 42, 46. Latin letter, perhaps by Barth. Stella (excerpt). Iter Supplementum: Archivio Silvestri, scatola 42, 46. Latin letter, perhaps by Bart. Stella.

Archivio Silvestri, scatola 42, 47. Botturnio, ode latina (excerpt). Iter Supplementum: Archivio Silvestri, scatola 42, 47. Ad Stellam patronum suum Bocturnius, a poem.
top



Raccolta Serassi

Iter Supplementum:
The correspondence of Pier Antonio Serassi and the manuscripts owned by him are now contained in the ms. groups 66 R-68 R. The collection is described by subjects and authors, and without shelf-marks, in the following publication: G. Locatelli, "Le Pubblicazioni, i Manoscritti inediti e le Raccolte dell’abate Pierantonio Serassi. 1721-91", Bollettino della Civica Biblioteca di Bergamo, Anno 3, no. 1, 1909, Parte Speciale (23 pp.).

67 R 4 (3) Iter Supplementum: cart. XVIII. 24 unnumbered fols. Cf. Locatelli, p. 5. Petri Alcyonii oratio in Carolum V Caesarem designatum habita in Capitolio ad S.P.Q.R. post urbis direptionem. At the beginning, a letter of Alcyonius to Ant. Thebaldeus, and a letter of Charles V to the Senate and people of Rome.

67 R 4(5) Iter Supplementum: cart. misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 5. Vita di Dante Alighieri, with a letter of Jo. Sanctinus to Ant. Tirabuschus (two fols.). - De divi Alexandri martyris laudibus oratio habita in templo divae Magdalenae coram ... Fr. Seraphino Turriano Bergomate episcopo Polensi, followed by a collection of poems on S. Alexander (twenty fols.).

67 R 4 (7) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli. p. 5. Tiberio Almerici, lettera a Virginio Almerici intorno alle feste celebrate a Pesaro l’anno 1574 in onore di Torquato Tasso (fourteen fols.).

67 R 4 (8) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli. p. 5. Angelo Ambrogini (Poliziano), stanze, with notes of Serassi (twenty-eight fols.).

67 R 4 (10) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 6. Bibliographical note on Bernardino Baldi.

67 R 4 (12) misc. XVIII. Cf. Locatelli. p. 6. Card. Maffeo Barberini, letter to Julius Bulingerius (1615, one folio), Notes on Cristoforo, Gasparino and Guiniforte Barzizza.

67 R 4 (13) (Psi II 45) P. Bembo, lettere. s. XVIII (excerpt). Iter Supplementum: 67 R 4(13). Part I (bound). cart. XVIII. 249 pp. Psi II 45. Cf. Locatelli, p. 6. Lettere di M. Pietro Bembo non più stampate. 109 letters to Angelo Gabriele, Ercole Strozza, Girolamo Savorgnano, Leon. Lauredano, G. M. Giberti, Card. Giulio de’Medici, Clement VII, Tommaso Campeggio, Jacopo Sadoleto, Card. Egidio (da Viterbo), Andrea Grilli, Card. Ridolfo (Pio) da Carpi, Trifon Gabriele, Goro Gherio, Leo X, Luigi da Porlo, Carlo Gualteruzzi, Lor. Strozzi, Mons. (Lorenzo) Gambara, Baldassar da Pescia, Card. Pompeo Colonna, Giovanni della Casa, Paul III. Part 2 (unbound). cart. XVIII. 24 fols. Cf. Locatelli. p. 6. Latin letters to Bembo from Barb. 1330 (now Barb. lat. 2157 and 2158). The senders include Lazarus Baifius, Hier. Niger, Bened. (Accoltus) card. Ravennas, Paul III, Lazarus Bonamicus, Erasmus, Georgius Coelius Lusitanus and Georgius Sabinus. At the end, some notes.

67 R 4 (14) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 7. Biographical note on Paolo Beni.

67 R 4 (15) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 7. Card. Bobat, Latin poems on Gaspar Colligny, Annibal Carus and Card. Aquaviva, from Barb. 3077 (now Barb. lat. 2192). Nic. Grassus, poem. Claudius Tolomeus, poem. Incerti in obitum Antonii de Bolis, fortasse Julii Roscii Hortini, several poems, from cod. 30026 (sic, perhaps for Barb. 3026, old number, now lost). Papal letter, signed by Phil. Bonamicus (1562). - Sonetto di Mons. Fil. Bonamici sopra il Re di Prussia. - Biographical note on Jacopo Boncompagni.

67 R 4 (16) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 7. Hier. Borgius, ad Laurentium Medicem tyrannicidam, a poem. - S. Carlo Borromeo, five letters, one of them in Latin. Alex. Braccii Amorum libellus ad Franc. Saxettum; Latin version from Petrarch to Laur. Medices; verses to Bern. Bembus, A. Bassus, Ant. Calderinus (four pages of excerpts from his elegies and epigrams).

67 R 5 (3) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 8. Hippolytus Capilupus, two letters from Vat. lat. 6201.

67 R 5 (4) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 8. Bern. Cappello, biographical note and Rime (fourteen fols.).

67 R 5 (5) (Lambda V 46) Iter Supplementum: Bound manuscript. cart. XVIII. 151 fols. Cf. Locatelli, p. 14. f. 1. Lettere del Commendatore Annibal Caro non mai stampate, from a Zelada ms. (now Toledo, Cabildo, ms. 85, 15: Iter IV, p. 637). The collection includes letters to Chales V, the Marchese di Pescara (1557), a letter from the Duke of Florence (Cosimo I) to Duke Ottavio Farnese, and the reply of the latter. f. 27. (Id.), lettere scritte in nome proprio. One of them is directed to M. A. Colonna (f. 95). f. 97. Altre lettere del Caro scritte a nome di diversi. 108. Annibalis Cari latina quedam. One of the letters is addressed to Janus Anisius. 110. Id., more Italian letters. 111. Guido Bentivoglio, lettere, from a Farsetti ms. Letters of Mons. Roberto Ubaldini (120), Mons. Aless. Borghi (122v), Cav. Batista Guarini (128v), Agostino Mascardi (from a ms. of Franc. Parisio, secretary of Card. Scipione Borghese, f. 134) and Conte Fulvio Testi (147v).

67 R 5 (7) (Lambda V 46) cart. XVIII. Jo. Mich. Alb. Carrarius, carmina. Include the epithalamium for Octavianus Martinengus, and verses to Crispus pictor, on Petrus Advogarus, to Porcelius, Candianus Bollanus, Franc. Diedus, to and from Andr. Vincentus, to and from Bernardinus Leonicenus, on Colleoni, against Panormita. Iter Supplementum: 67 R 5 (7) (part of Lambda V 46). Cf. Locatelli, p. 8. Jo. Mich. Alb. Carrarius, carmina.

67 R 5 (9) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli. p. 9. Note on Lud. Castelveiro.

67 R 5 (10-11) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 9. Notes on Baldassare Castiglioni.

67 R 5 (12-15) (Sigma I sopra 1; the former shelf-mark now corresponds to a different late ms.) Bald. Castiglioni, lettere, autogr. (excerpt). Iter Supplementum: 67 R 5 (12-15) (Sigma I sopra 1; the former shelf-mark now corresponds to a different late ms.) cart. XVI. Cf. Locatelli, p. 9. Baldassare Castiglioni, original letters.

67 R 6 (1) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 9. Maurizio Cataneo, letter to Ercole Tasso (1593). - Eugenii Caballini Caprensis epithalamium in nuptiis Alphonsi principis Estensis et Isabellae infantis de Sabaudia.

67 R 6 (3) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 9. Tom. Ceva S.J., Latin poem, Tuscan by Guanicio Genilistano (eight fols.). - Note on Gabriello Chiabrera.

67 R 6 (8) Iter Supplementum: Bound manuscript. cart. XVIII. Cf. Locatelli, p. 10. Card. Giov. Franc. Commendone, discorso sopra la corte di Roma.

67 R 6 (12) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, pp. 10-11. Raimundus Cunich, fine distichs. - Giov. della Casa, note letterarie.

67 R 6 (13) Iter Supplementum: misc. XVIII. 33 fols. Cf. Locatelli, p. 11. Discerie celebri, copied in 1773 from a ms. of Nicola Rossi. Letters of Pavia, Florence, Frederick II. Orations of Cicero (in Catilinam), Caesar and Cato (from Sallust), Caesar, Pompey and Lentulus, volg.

67 R 6 (16) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 11. De rebus a Georgio Emo praeclare gestis in primo adversus Maximilianum Romanorum regem bello a Venetis suscepto commentarius. Franc. Terentii Zanchii ad Georgium Emum ode, in fifteen strophes. Elegia eiusdem Zanchii ad eundem, cuius exemplar anno superiore Romam transmittendum curavi ad ... Pujatum, caetera nec Zanchii sunt nec tanti, ni fallor, ut describantur, six fols. - M. Equicola, ad Maximilianum Sfortiam epistola, four fols. - Fil. Farsetti. versi latini.

67 R 6 (17) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 12. Mons. Agostino Favoriti, 49 Latin letters to him from Sforza Pallavicini, Leone Allacci, G. B. Torricelli (with two Latin poems) and others.

67 R 6 (20) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 12. M. A. Foppa, writings, with a sonnet of Nicolo Amanio against Alexander VI, seven fols.

67 R 6 (21) Iter Supplementum: s. XVIII. 25 fols. Cf. Locatelli, p. 12. Estratto dal processo di M. Nic. Franco cavato dall’originale.

67 R 7 (2) Iter Supplementum: XVIII. 12 fols. Cf. Locatelli. p. 13. Jo. Pontanus Bergomas, oration on Gattamelata, copied from a ms. in Rovereto (ms. 12; cf. Iter Supplementum II, p. 139).

67 R 7 (4) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, pp. 13-14. Notes on Paolo Giovio. - Verses of G. B. Cinzio Giraldi. - Note on Giulia Gonzaga. - (G. B.) Guarini, two sonnets.

67 R 7 (7) Iter Supplementum: Bound ms. Cf. Locatelli. p. 14; cf. p. 3, no. 10. Iscrizioni a letterati illustri sepolti in Roma.

67 R 7 (8) Iter Supplementum: Iscrizioni varie. Cf. Locatelli. p. 14.

67 R 7 (10) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli. p. 14. Notes on Giov. Lascari.

67 R 7 (11) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli. pp. 14-15. Lettere. The senders include Bern. Tasso, Pietro Bembo, Paolo Manutio, Fulvio Orsino, Veronica Gambara, Bart. Ammannati, Ant. Gallo, Paolo Casale and B. Castiglione.

67 R 7 (12) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, pp. 14-15. Lettere. The senders include Hier. Niger, Bern. Tasso, the Marchesa di Pescara (Vittoria Colonna), Carlo Sigone, Cav. (Annibale) Caro, Marcellus Card. Cervinus, Georgius Caelius Lusitanus, Georgius Sabinus, Pietro Bembo, Paolo Giovio, Girol. Fracastoro, Giov. della Casa, G. Card. Contarini, Blosius Palladius.

67 R 7 (13) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli. pp. 14-15. Lettere. The senders include Bembo, Georgius Coelius and Achilles Statius.

67 R 7 (14) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, pp. 14-15. Lettere. The senders include Cornelio Musso, Achilles Statius, Camillus Cantius and Leo X.

67 R 7 (15) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, pp. 14-15. Lettere. The senders include Annibal Caro, Bened. Varchi, Paolo Sadoleto, Giov. della Casa, Bern. Tasso, Paolo Giovio, Pietro Bembo, Paolo Manuzio and Lud. Domenichi.

67 R 8 (1) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 15. Notes on Giampietro Maffei S. J., Alberico da Rosciate and Ambr. Calepino.

67 R 8 (2) Iter Supplementum: Cf. Locatelli, p. 15. Notes on G. P. Maffei S.J.

67 R 8 (3) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 15. Jo. Petr. Maffeius S.J., Hippolyti Card. Aldobrandini Polonia legatio, from a Borghese ms.

67 R 8 (4) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 15. G. P. Maffei, letters. The collection includes letters to Carlo Gualteruzzi (from Barb. 1329, now Barb. lat. 2158), to Alex. Farnesius card. (from Vat. lat. 6201) and to Petr. Carnesiccus.

67 R 8 (5) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 15. Pier Antonio Serassi, Jo. Petri Maffei vita.

67 R 8 (6) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 15. Notes on Muzio Manfredi, Marco Mantova, Aldo Manuzio the younger (with letters). Nic. Martelli, sonnet.

67 R 8 (9) Iter Supplementum: cart. XVIII. 20 unnumbered fols. Cf. Locatelli, p. 16. Vita di Jacopo Mazzoni scritta da Francesco Antonio Tadini Cesenate.

67 R 8 (10) Iter Supplementum: cart. XVIII. Title page and 54 pp. Cf. Locatelli, p. 16. Thomae Martinelli ... oratio habita Caesenae II Idus Aprilis anno MDXCVIII in funere Jacobi Mazonii, with a preface to Petr. Aldobrandinus Card., Caesenae apud Franc. Raverium.

67 R 8 (11) Iter Supplementum: s. XVIII. 8 unnumbered fols. Cf. Locatelli, p. 16. Relazione del Sig. Giacomo Mazzoni fatta da me Aurelio Masini.

67 R 8 (12) Iter Supplementum: s. XVIII. 10 fols. Cf. Locatelli, p. 16. Jacopo Mazzoni, Lettere varie che ad esso si riferiscono. The collection includes: Difesa di Franc. Patrizi dalle cento accuse dategli dal Sig.r Jacopo Mazzoni, Ferrara 1587 (excerpts from an edition).

67 R 8 (13) Iter Supplementum: s. XVIII. 12 unnumbered fols. Cf. Locatelli, p. 16. Jacopo Mazzoni, discorsi e lettere. Notes and excerpts. Discorso di Jacopo Mazzoni intorno alla Risposta ed alle opposizioni fattegli dal Sig. Francesco Patricio, pertenente alla storia del poema Dafni o Litiera di Sositeo poeta della Pleiade, Cesena 1587 (preface, and excerpts from an edition). Sperone Speroni, letter to Mazzoni.

67 R 8 (14) Iter Supplementum: cart. XVIII. 25 unnumbered fols. Cf. Locatelli. p. 16. Mazzoni, Polemiche Dantesche, Risposte di Orazio Capponi alle considerazioni di Belisario Bulgarini (title page). Risposte del Sig.r Orazio Capponi alle prime cinque particelle delle Considerazioni di Belisario Bulgarini sopra’l Discorso del Sig.r Giacopo Mazzoni in difesa della Commedia di Dante.

67 R 8 (15) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 16. Jacopo Mazzoni, Estratti dalle lettere originali di Belisario Bulgarini avuti da Gius. Ciaccheri.

67 R 8 (16) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli. p. 16. Jacopo Mazzoni, Polemiche Dantesche, Freddi equivoci Mazzoniani per Mario Zito.

67 R 8 (17) Iter Supplementum: Cf. Locatelli. p. 16. Jacopo Mazzoni, Polemica Dantesca, note varie.

67 R 8 (18) and (19) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 16. Jacopo Mazzoni, notes.

67 R 8 (20) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 16. Jacopo Mazzoni, Per la cronologia della vita di lui.

67 R 8 (21) Iter Supplementum: Missing. 70 fols. Cf. Locatelli, p. 16. (P. A. Serassi, la vita del Mazzoni).

67 R 8 (22) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 16. Girol. Casio de’Medici, sonetti al Molza. - Notes on Lorenzo de’Medici. - Benedetto Menzini, lettere a Mons. Favoriti e versi in Paulum Jovium.

67 R 8 (23) and (24) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 16. Notes on Franc. Maria Molza.

67 R 8 (25) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 16. Molza, vita (by Serassi).

67 R 8 (26) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 16. Notes on Mario Molza and on Tarquinia Molza.

67 R 9 (2) Iter Supplementum: s. XVIII. 4 fols. Cf. Locatelli, p. 17, and p. 3, no. 20. P. A. Serassi, De Lodovico Odaxio Bergomate commentarius. Odaxius, letters to and from Politian.

67 R 9 (3) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 17. Notes on Giov. Oricellario (Rucellai).

67 R 9 (4) Iter Supplementum: misc. XVII. Cf. Locatelli, pp. 17-18. Notes on Gaudenzio Paganini. - Steph. Gradius, poem on Dionysius Petavius, from Barb. 3396 (old shelf-mark: now lost). - Notes on Conrad Peutinger, Petrarch, Phil. de Pergamo and G. B. Pigna.

67 R 9 (5) Iter Supplementum: s. XVIII. Anon., Se le scienze e le arti possano essere oggetto di poema.

67 R 9 (6) Iter Supplementum: s. XVIII. Poesie latine varie, some of them signed by Serassi.

67 R 9 (8) Iter Supplementum: s. XVIII. Serassi, Rime.

67 R 9 (11) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 18. Notes on Angelo Poliziano.

67 R 9 (12) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 18. Poliziano, Stanze, with notes.

67 R 9 (13) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 18. Poliziano, Stanze (with variants) and Rime varie.

67 R 9 (14) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 18. Poliziano, vita (by Serassi). impr., with ms. notes.

67 R 9 (15) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli. p. 18. Bern. Pulci, rime.

67 R 10 (1) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 18. Note on Sertorio Quattromani.

67 R 10 (2) Iter Supplementum: s. XVIII. 17 fols. Cf. Locatelli, p. 19. Giovita Ravizza (Rapicius), lettere latine a varii. The collection includes letters to Jo. B. Rhamnusius, Franc. Bellafinus, from Marsilius and Petrus Anchi, from Jo. Baptista ... (sic), from Petrus Capitalis, from and to J. B. Egnatius, and from Aug(ustinu)s Sur. From a ms. of Stefano Orsini in Rome.

67 R 10 (3) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 19. Notes on Seb. Regolo.

67 R 10 (4) Iter Supplementum: s. XVIII. 6 fols. Cf. Locatelli, p. 19. Octavius Cleophilus, Latin letter (to Bapt. Guarinus) and sonnet on Pietro Riario, from an early edition.

67 R 10 (5) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 19. Notes on Giov. Rucellai.

67 R 10 (6) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 19. Notes on Giacomo Sadoleto.

67 R 10 (7) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 20. Notes on Leon. Salviati.

67 R 10 (l0) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli. p. 20. Note on Quintus Sectanus (Lod. Sergardi).

67 R 10 (12) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, pp. 20-21. Document of Card. Sirleto. - Notes on Sperone Speroni.

68 R 1 (1) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 21. Note on Luigi Tansillo.

68 R 1 (2) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli. p. 21. Notes on the Tasso family.

68 R 1 (4) and (5) Iter Supplementum: Cf. Locatelli, p. 21. Chronology of Bern. Tasso.

68 R 1 (6) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 21. Bibliography of Bern. Tasso.

68 R 1 (7) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli. p. 21. Notes on Bern. and Torquato Tasso.

68 R 1 (8) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 21. Letters to Pietro Bembo from Cristoforo Tasso and from the Chapter of Bergamo, from Barb. 1329 (now Barb. lat. 2158).

68 R 1 (9-22) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 21. Biography of Torquato Tasso (by Serassi).

68 R 2 (1-9) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli, p. 21. Notes on Torquato Tasso.

68 R 2 (10) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli. p. 21. Notes on Paolo Teggia.

68 R 2 (12) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 22. Notes on Erasmo di Valvassone and on Bened. Varchi.

68 R 2 (13) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli. p. 23. Notes on Domenico Veniero.

68 R 2 (17) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli. p. 23. Tommaso Verani, notes on Ambr. Calepino. - Notes on Giov. Bressani. - Gerardus Vossius, De rerum ecclesiasticarum scriptoribus qui Rome floruerunt Greg. XIII P. M. commentariolus ex autographo Bibliothecae Burghesianae descriptus.

68 R 2 (18) Iter Supplementum: s. XVIII. Cf. Locatelli. p. 23. Notes on Basilio Zanchi.

68 R 2 (19) Iter Supplementum: misc. XVIII. Cf. Locatelli, p. 23. Giov. Zarattino Castellini, lettera in morte di Torquato Tasso.
top



Archivio Calepio

Iter Supplementum:
The documents are located in mss. Lambda I sopra 1-17. The letters are listed (by A. Locatelli) in Bergomum 6, 1912, Parte Speciale, pp. 1-28. The letters have shelf-marks beginning with 81 R.

Archivio Calepio, sezione Lambda (Lambda I sopra 8 B) cart. misc. XVII. 45 fols. Identified by Mons. Luigi Chiodi. Cf. A. Mazzi, "Gli ‘Annales Italiae’ di G. Michele Alberto Carrara", Bergomum 10, 1916. pp. 1-32 and 41-102, at p. 4. f. 21-22. Estratto del libro de Croniche di Gio. Michel Carara.

Archivio Calepio, sezione Lambda (Lambda I sopra 15 A) cart. misc. XVI-XVII. 78 fols. Identified by Mons. Luigi Chiodi. Cf. Mazzi. ibid., p. 20. f. 3. Ex supplemento Cronicarum Jacobi Philippi Bergam. O.F. Herem. 4-4v Ex libro annalium Nob. Jo. Michael. Alberti Carrarie.

81 R 1(1) misc. XVI. no. 6. Ger(olam)o Mutio., letter to Conte Gio. Paulo di Calepio, dated Rome, 1568. Cf. Bergomum 6, 1912, Parte Speciale, p. 8.
top



Archivio della Misericordia

Iter Supplementum:
Described in a printed list: L. Chiodi, "Nel 7° centenario di fondazione della Misericordia Maggiore di Bergamo", Bergomum N.S. 39, 1965, nos. 3-4, pp. 3-94. I follow the shelf-marks added in red to the library copy.

MIA 120 (MIA, armadio III, scatola XII, fasc. 2) cart. XV. 12 fols. Cf. Chiodi. p. 11. G. Cremaschi, Bergomum 46 (N.S. 26), 1952, pp. 2-12. f. 1-10v. Persius, with glosses, ending with Sat. VI 48. At the end: Ego Joh. Maria filius domini Bernardi de Ceresolis. f. 11 blank. 11v. Letter, inc. Tuas dulcissime mi Alexander. 12. Another, inc. Assiduis vocibus tuis carissime adolescens Antoni Simonetta. 12-12v. Notes.

MIA 1130 (MIA, armadio LII, scatola LVII, fasc. 1) mbr. XIV. 2 coll. 3 fols. Cf. Chiodi, p. 63. Grammatical fragment dealing with diphthongs.

MIA 1131 (MIA, armadio LII, scatola LVII, fasc. 2) mbr. XIV. 2 fols. Cf. Chiodi. p. 63. Grammatical fragment, dealing with adverbs.

MIA 1142 (MIA, armadio LVI, scatola LVII, fasc. 1) mbr. XIV. Cf. Chiodi, p. 64. (Comm. on the Disticha Catonis), fragm. at the end, inc. Circa cuiuslibet libri principium sunt quedam extrinsecha requirenda.

A 98 (MIA Mss. I) mbr. misc. XV. 2 coll. 131 fols. Cf. Chiodi, p. 92. f. 21-24. Epistola Dionisii de morte apostolorum Petri et Pauli, inc. Saluto te.
top